الهام اسدی مهماندوستی؛ بهرام علیزاده؛ محمد حسین آدابی
چکیده
میدان نفتی مارون، یکی از مهمترین میادین نفتی ایران در جنوب فروافتادگی دزفول شمالی در کمربند چینخورده زاگرس است که مورد بررسی ژئوشیمی آلی قرار گرفته است. 43 نمونه از سازندهای مخزن و منشأ گرو، گدوان، داریان، کژدمی، سروک، گورپی و پابده از چاههای متفاوت میدان نفتی مارون توسط پیرولیز راکایول تجزیه و بیتومن استخراج ...
بیشتر
میدان نفتی مارون، یکی از مهمترین میادین نفتی ایران در جنوب فروافتادگی دزفول شمالی در کمربند چینخورده زاگرس است که مورد بررسی ژئوشیمی آلی قرار گرفته است. 43 نمونه از سازندهای مخزن و منشأ گرو، گدوان، داریان، کژدمی، سروک، گورپی و پابده از چاههای متفاوت میدان نفتی مارون توسط پیرولیز راکایول تجزیه و بیتومن استخراج شده از 23 نمونه انتخاب شده با دستگاه کروماتوگرافی ستونی و گازی مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور مقایسه بیتومن استخراجشده از سازندهای مورد بررسی، 5 نمونه نفت خام از مخزن بنگستان و یک نمونه از مخزن خامی مطالعه شده است. بررسی دادههای حاصل از پیرولیز راکایول نشان میدهد که نمونههای کژدمی و پابده با میانگین کل کربن آلی 13/4 درصد و S2 بیشتر از 12 میلیگرم هیدروکربن بر گرم سنگ دارای بیشترین مقدار درصد TOC و پتانسیل هیدروکربنزایی بالاتری نسبت به دیگر نمونهها هستند. بر مبنای نمودار HI در برابر Tmax و همچنین S2-TOC مشخص شد که کروژن موجود در سازندهای مورد مطالعه از نوع II است. همچنین سازندهای گرو، گدوان و کژدمی با رسیدن به مرحله کاتاژنز مسیر بلوغ حرارتی را طی کردهاند. تغییرات PI و Tmax در برابر ژرفا بیانگر این موضوع است که نمونههای پابده و گورپی بلوغ کمتری را نسبت به نمونههای کژدمی و گرو نشان میدهند. مطالعه کروماتوگرامها و نسبت تغییرات مقادیر Pr/nC17 در برابر Ph/nC18 نشان میدهد که نمونههای مورد مطالعه فاقد یا دارای مقدار کمی پدیده تخریب زیستی بوده و نفت خام مخزن بنگستان و خامی از سنگ منشأیی با کروژن نوع II در شرایط کاهیده تشکیل شده است.
محمد حسین آدابی؛ رخشنده عباسی؛ هرمز قلاوند
چکیده
در این بررسی ژئوشیمی و محیط رسوبی سازند داریان با سن کرتاسه پیشین (آپتین- آلبین) در برش سطح الارضی تاقدیس کوه سیاه و مقطع تحت الارضی چاه شماره 1 سبزپوشان مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس بررسیهای سنگنگاری 12 ریزرخساره مربوط به 5 کمربند رخسارهای میانکشندی (Intertidal)، لاگون (Lagoon)، پشتههای ماسهای (Shoal)، دریای باز کم ژرفا (Shallow open marine) و دریای ...
بیشتر
در این بررسی ژئوشیمی و محیط رسوبی سازند داریان با سن کرتاسه پیشین (آپتین- آلبین) در برش سطح الارضی تاقدیس کوه سیاه و مقطع تحت الارضی چاه شماره 1 سبزپوشان مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس بررسیهای سنگنگاری 12 ریزرخساره مربوط به 5 کمربند رخسارهای میانکشندی (Intertidal)، لاگون (Lagoon)، پشتههای ماسهای (Shoal)، دریای باز کم ژرفا (Shallow open marine) و دریای باز ژرف (Deep open marine) شناسایی شد. الگوی ریزرخسارههای دیده شده نشانگر نهشته شدن این توالی بر روی یک سکوی کربناتی از نوع رمپ است. رسم مقادیر عنصری عناصر اصلی (Ca, Mg) و فرعی (Sr, Mn, Na, Fe) و ایزوتوپی اکسیژن 18 و کربن 13 بیانگر آن است که فرایندهای دیاژنزی بهطور چیره تدفینی کربناتهای این سازند را در یک محیط نیمه بسته تا نیمه باز تحت تأثیر قرار داده است. بر اساس بررسیهای سنگنگاری فرایندهای مهم دیاژنزی سازند داریان شامل سیمانی شدن، تراکم فیزیکی و شیمیایی فرایندهای جانشینی مانند پیریتی شدن و سیلیسی شدن است. تخلخلهای دیده شده در این مقاطع، ثانویه و از انواع حفرهای، شکستگی و کانالی هستند. دمای تشکیل این سنگآهکها بر اساس سنگینترین ایزوتوپ اکسیژن در حدود 5/28 درجه سانتیگراد برآورد شده است.
شهرام شریعتی؛ سید علی آقانباتی؛ سید رضا موسوی حرمی؛ سروش مدبری؛ محمد حسین آدابی
چکیده
کانسار سرب و روی انگوران بهعنوان یکی از بزرگترین ذخایر سرب و روی خاور میانه و جزو 5 معدن بزرگ ایران بر اساس قانون تشخیص معادن بزرگ از کوچک قرار دارد. در این منطقه، افزون بر معادن فلزی و غیر فلزی متنوع صنایع، کارخانههای بسیاری هم وجود دارد که بیشتر بهعنوان صنایع تبدیلی خاک روی به کنسانتره و یا ساخت و تولید شمش سرب و روی به فعالیت ...
بیشتر
کانسار سرب و روی انگوران بهعنوان یکی از بزرگترین ذخایر سرب و روی خاور میانه و جزو 5 معدن بزرگ ایران بر اساس قانون تشخیص معادن بزرگ از کوچک قرار دارد. در این منطقه، افزون بر معادن فلزی و غیر فلزی متنوع صنایع، کارخانههای بسیاری هم وجود دارد که بیشتر بهعنوان صنایع تبدیلی خاک روی به کنسانتره و یا ساخت و تولید شمش سرب و روی به فعالیت مشغول بوده یا هستند. بررسیهای انجام شده و نتایج تجزیه شیمیایی نشان میدهد که در اثر فعالیت صنایع موجود در منطقه میزان برخی عناصر در منطقه از حالت طبیعی خود خارج و ناهنجاریهای زیستمحیطی در منطقه ایجاد شدهاست. محیط زیست منطقه، بیشترین تأثیرات منفی خود را از انباشت باطلهها و پسماندهایی دریافت میکنند که با عنوان کیک در حاشیه رودها و آبراههها و یا زمینهای باز، (بهطور عمده زراعی) رها میشوند. این کیکها که در حقیقت پسماندهای حاصل از عملیات فلوتاسیون و ذوب روی و سرب و فرایند تولید کنستانتره هستند، شاید از نظر صنعتی بیشتر سرب و روی خود را از دست دادهاند اما از دیدگاه زیستمحیطی چندین برابر حد مجاز، سرب و روی و دیگر عناصر بالقوه سمی را در خود دارند. میزان این عناصر در برخی نمونهها تا بیش ازppm 10000 سرب و روی و نیکل، بیش ازppm 8000 آرسنیک وppm 4000 کادمیم نیز گزارش شده است. همچنین بررسیها نشان داد که استخرهای باطله و یا استخرهای تجمع پساب یکی دیگر از اصلیترین عوامل ایجاد خطر برای محیط زیست منطقه به شمار میروند. میزان تاppm 200000 روی و گاه 2000 ppm سرب و ppm 20000 نیکل همچنین میزان چند صد ppm آرسنیک و حتی میزان ppm200000 کادمیم در آب و منابع آبی منطقه از آن جملهاند. بیشترین بازتاب این بیهنجاریها در رسوبات و آب منطقه به چشم میخورد اما خاک کشاورزی نیز از این آلودگیها متأثر شده و بیهنجاریهای عمدهای از نظر زیستمحیطی در خود جای داده است. این مقاله به طور اختصاصی با بررسی میزان مجاز عناصر سرب، روی، کادمیم و آرسنیک، راههای اصلی ورود عناصر را به محیط زیست منطقه بررسی، سعی کرده راهکارهایی برای کنترل و کاهش میزان آنها ارائه کند.
اعظم ماهانیپور؛ انوشیروان کنی؛ محمد حسین آدابی؛ سید ناصر رئیسالسادات
چکیده
در این مطالعه توالی رسوبات کرتاسه زیرین شامل سازندهای سرچشمه و سنگانه در باختر منطقه کپهداغ (برش تکلکوه) از نقطه نظر نانوفسیلهای آهکی مورد بررسی قرار گرفت. در برش مورد مطالعه ستبرای این دو سازند 1668 متر است. بر اساس زیستزونبندی نانوفسیلهای آهکی، زونهای نانوفسیلی NC5، NC6 و NC7 تعیین شده است. بر همین اساس سن سازند سرچشمه بارمین ...
بیشتر
در این مطالعه توالی رسوبات کرتاسه زیرین شامل سازندهای سرچشمه و سنگانه در باختر منطقه کپهداغ (برش تکلکوه) از نقطه نظر نانوفسیلهای آهکی مورد بررسی قرار گرفت. در برش مورد مطالعه ستبرای این دو سازند 1668 متر است. بر اساس زیستزونبندی نانوفسیلهای آهکی، زونهای نانوفسیلی NC5، NC6 و NC7 تعیین شده است. بر همین اساس سن سازند سرچشمه بارمین پسین- آپتین پیشین و سن سازند سنگانه انتهای آپتین پیشین- ابتدای آپتین پسین است. اجتماع نانوفسیلهای آهکی موجود در این دو سازند شامل انواعی است که شاخص حوزه تتیس هستند. همچنین در اجتماع نانوفسیلهای آهکی، انواع شاخص آبهای سرد از قبیل Repagulum parvidentatum و .Seribiscutum sp. نادر بوده، درحالیکه انواع شاخص آبهای گرم از قبیل .Rhagodiscus spp و .Nannoconus spp در منطقه به طور چیره حضور دارند.
سید حسن حجازی؛ محمد حسین آدابی؛ سید رضا موسوی حرمی
چکیده
ماسهسنگهای ژیوتین- فرازنین کوه تیزی (واقع در 25 کیلومتری شمال خاور کرمان) بهطور ناپیوسته بر روی سنگهای کامبرین بالایی سازند کوهبنان قرار گرفتهاند و خود توسط نهشتههای کربنیفر زیرین سازند هوتک (با یک ناپیوستگی فرسایشی) پوشیده میشوند. در این ماسهسنگها که از نوع کوارتزآرنایت هستند، بیشتر دانهها کوارتز متوسط تا بسیار ...
بیشتر
ماسهسنگهای ژیوتین- فرازنین کوه تیزی (واقع در 25 کیلومتری شمال خاور کرمان) بهطور ناپیوسته بر روی سنگهای کامبرین بالایی سازند کوهبنان قرار گرفتهاند و خود توسط نهشتههای کربنیفر زیرین سازند هوتک (با یک ناپیوستگی فرسایشی) پوشیده میشوند. در این ماسهسنگها که از نوع کوارتزآرنایت هستند، بیشتر دانهها کوارتز متوسط تا بسیار ریزدانه (بههمراه مقادیر بسیار کم فلدسپار، خردهسنگ و کانی سنگین) نیمهزاویهدار تا گرد شده هستند و جورشدگی خوبی دارند. مهمترین فرایندهای دیاژنتیکی، تراکم فیزیکی و شیمیایی شدید (مرز دانهها بهصورت مستقیم، محدب- مقعر و مضرسی و آثار انحلال ناشی از فشار)، کاهش بسیار زیاد تخلخل میاندانهای بهدلیل آرایش دوباره دانهها و تشکیل سیمان سیلیسی است. دادههای سنگنگاری، منشأ نفوذی درون کراتونی را نشان میدهد و تجزیه عناصر فرعی و نسبتهایشان (Th/Sc & La/Sc)، مشابهت این سنگها با رسوبات حاصل از هوازدگی سنگهای فلسیک را تأیید میکند. میانگین شاخص CIA و PIA برای این سنگها بهترتیب 96/69 و 8/75 (بیش از 60) و گویای هوازدگی متوسط تا زیاد برای سنگ منشأ یا در هنگام حمل و نقل رسوبات (پیش از نهشت پایانی) است. نتایج حاصل از رسم اکسیدهای اصلی و عناصر فرعی این نمونهها بر روی نمودارهای مختلف، نهشت در یک محیط رسوبی وابسته به حوضه حاشیه قارهای غیرفعال را نشان میدهد.