معین دریاپیما هرمزی؛ حبیب بیابانگرد؛ ساسان باقری؛ محمدرضا بخشی محبی
چکیده
مجموعه آتشفشانی دشتکوه در فاصله 75 کیلومتری شمال ایرانشهر قرار دارد. این توده شامل دو بخش A (توده اصلی) و B (بخش جدا افتاده در بخش شمالی دشتکوه) است. بر پایه نقشههای زمینشناسی تهیه شده از منطقه، مجموعه اخیر به سن کرتاسه بالایی، درون فلیشهای خاور ایران نفوذ کرده است و مرز گسلی با کنگلومرای پایه ائوسن دارد. توده یادشده ...
بیشتر
مجموعه آتشفشانی دشتکوه در فاصله 75 کیلومتری شمال ایرانشهر قرار دارد. این توده شامل دو بخش A (توده اصلی) و B (بخش جدا افتاده در بخش شمالی دشتکوه) است. بر پایه نقشههای زمینشناسی تهیه شده از منطقه، مجموعه اخیر به سن کرتاسه بالایی، درون فلیشهای خاور ایران نفوذ کرده است و مرز گسلی با کنگلومرای پایه ائوسن دارد. توده یادشده شامل سنگهای بازالت، آندزیت، آندزیبازالت و تراکیبازالت است. کانیهای اصلی سازنده سنگهای این توده شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن، هورنبلند و سانیدین است و این سنگها بیشتر بافت پورفیری دارند. عضو وابسته به این مجموعه نهشتههای آذرآواری است که در بخش پایینی آنها قرار دارد و بیشتر توف هستند. در نمودار فراوانی عناصر خاکی کمیاب نمونههای مورد مطالعه، نسبت به فراوانی این عناصر در کندریت، شیب منفی قابل ملاحظهای دیده میشود که نشاندهنده غنیشدگی نمونهها از عناصر خاکی کمیاب سبک (LREE) و تهیشدگی از عناصر خاکی کمیاب سنگین (HREE)، برای سنگهای آتشفشانی دشتکوه است. نمودارهای مختلف ترکیب شیمیایی، زمینساخت- ماگمایی و تعیین منشأ وابسته به سنگهای مورد مطالعه نشان میدهد که سنگها ماهیت آلکالن با منشأ گوشتهای دارند و در محیط کمان آتشفشانی قارهای شکل گرفتهاند. به نظر میرسد مجموعه آتشفشانی دشتکوه بخشی از یک کمربند جزایر کمانی است که از شمال پاکستان تا ایران گسترده و طی رخداد زمینساختی جوانتر، از منشأ خود جدا شده است.
افسانه ناصری اسفندقه؛ حبیب بیابانگرد؛ ساسان باقری
چکیده
کمپلکس دگرگونی دهسلم به سن ژوراسیک بالایی در باختر نهبندان و در حاشیه خاوری بلوک لوت رخنمون دارد. این کمپلکس به عنوان یکی از معدود رخنمونهای پیسنگ بلوک لوت در خاور ایران است. سنگهای اولترامافیک دگرگون شده در این کمپلکس برای نخستین بار شناسایی و معرفی شده و به همراه سنگهای مافیک مطالعه شدهاند. پیمایشهای گسترده صحرایی و مطالعات ...
بیشتر
کمپلکس دگرگونی دهسلم به سن ژوراسیک بالایی در باختر نهبندان و در حاشیه خاوری بلوک لوت رخنمون دارد. این کمپلکس به عنوان یکی از معدود رخنمونهای پیسنگ بلوک لوت در خاور ایران است. سنگهای اولترامافیک دگرگون شده در این کمپلکس برای نخستین بار شناسایی و معرفی شده و به همراه سنگهای مافیک مطالعه شدهاند. پیمایشهای گسترده صحرایی و مطالعات تصاویر ماهوارهای حضور مجموعههای سنگی متابازیت و اولترامافیکهای دگرگونشده را در طول سه نوار باریک در راستای این کمربند دگرگونی آشکار ساخت که به آنها نامهای کمربندهای خاوری، مرکزی و باختری داده شده است. مخلوط زمینساختی از انواع شیستهای سبز، آمفیبولیت، متاپریدوتیت، سرپانتینیت و تالکشیست در کمربندهای خاوری و مرکزی دیده شدهاند. در حالی که آمفیبولکالکشیست مهمترین سازنده کمربند باختری در کمپلکس گلوگاه است. مهمترین کانیهای سازنده این کمربندها، هورنبلند، اپیدوت، پلاژیوکلاز (آندزین) و گاه کلینوپیروکسن در متابازیتها و الیوین، آمفیبول، اوژیت، تالک و اسپینل در متاپریدوتیتها هستند. بر پایه مطالعات ژئوشیمی، سنگ مادر سنگهای دگرگونی مورد مطالعه در گروه های بازالت و پریدوتیت قرار میگیرند. ولی به دلیل عملکرد فرایندهای دگرگونی و دگرسانی شدید روی سنگهای مورد مطالعه، نمیتوان محیط زمینساختی و منشأ مشخصی را برای این مجموعهها تعیین کرد. حضور مجموعههای مافیک و اولترامافیک دگرگون شده در کنار دیگر سنگهای کمپلکس دگرگونی دهسلم نشان میدهد که سنگهای یاد شده پیش تا همزمان با ژوراسیک میانی در حاشیه خاوری بلوک لوت جایگزین و سپس با آرایش کنونی خود دچار دگرگونی شده باشند.