زمین شناسی اقتصادی
رضا قزلباش؛ عباس مقصودی
چکیده
ورقه ورزقان که در بخش شمال باختری کمربند ماگمایی ارسباران قرار گرفته است، یکی از مناطق امیدبخش کانیزایی مس پورفیری در کشور بوده و کانسارهای مس پورفیری در ردهبندی جهانی نظیر کانسار مس- مولیبدن سونگون را در خود جای داده است. هدف اصلی این پژوهش، تلفیق لایههای اکتشافی شاهد مختلف شامل ژئوشیمی، آلتراسیون و زمینشناسی برای مدلسازی ...
بیشتر
ورقه ورزقان که در بخش شمال باختری کمربند ماگمایی ارسباران قرار گرفته است، یکی از مناطق امیدبخش کانیزایی مس پورفیری در کشور بوده و کانسارهای مس پورفیری در ردهبندی جهانی نظیر کانسار مس- مولیبدن سونگون را در خود جای داده است. هدف اصلی این پژوهش، تلفیق لایههای اکتشافی شاهد مختلف شامل ژئوشیمی، آلتراسیون و زمینشناسی برای مدلسازی پتانسیل معدنی (MPM) است. به همین منظور، در گام نخست، مقادیر پیوسته 6 لایه اکتشافی شاهد به عنوان معیارهای اصلی (نقشه ژئوشیمیایی مربوط به مقادیر PC1، نقشههای فاصله از آلتراسیونهای هیدروترمال آرژیلیک، فیلیک و اکسید آهن، نقشه فاصله از تودههای نفوذی الیگو- میوسن و نقشه چگالی گسل) با استفاده از روش فرکتال عیار- مساحت به کلاسهای مناسب تقسیم شد و سپس لایههای گسسته، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تکنیک اولویتبندی با شباهت به راه حل ایدهآل (TOPSIS) برای تولید نقشه نهایی پتانسیل مس پورفیری در بخش مرکزی ورقه ورزقان با یکدیگر تلفیق شدند. در نهایت جهت ارزیابی توانایی روش به کار گرفته شده برای شناسایی نواحی امیدبخش در منطقه مورد مطالعه و با استفاده از رخدادهای کانیزایی شناخته شده، منحنی نرخ موفقیت ترسیم شد که این منحنی توانایی بالای روش ترکیبی AHP-TOPSIS را در مدلسازی نواحی امیدبخش مربوط به کانیزایی مس پورفیری اثبات میکند.
رضا علیپور؛ امیرحسین صدر؛ سحر قمریان
چکیده
هدف از این پژوهش تحلیل خطوارههای ساختاری، شکستگیها و گسلهای پنهان منطقه آوج- آبگرم و تعیین الگوی فرکتالی حاکم بر آنها با استفاده از روشهای سنجش از دور است. نقشه خطوارهها، با استفاده از الگوریتم مناسب از دادههای مکانی، تصاویر ماهوارهای لندست 8 و الگوی سایه ارتفاعی به روش نیمهاتوماتیک استخراج و سپس برای مشخص کردن خطوارههای ...
بیشتر
هدف از این پژوهش تحلیل خطوارههای ساختاری، شکستگیها و گسلهای پنهان منطقه آوج- آبگرم و تعیین الگوی فرکتالی حاکم بر آنها با استفاده از روشهای سنجش از دور است. نقشه خطوارهها، با استفاده از الگوریتم مناسب از دادههای مکانی، تصاویر ماهوارهای لندست 8 و الگوی سایه ارتفاعی به روش نیمهاتوماتیک استخراج و سپس برای مشخص کردن خطوارههای ساختاری، از برداشتهای صحرایی و زمینلرزههای دستگاهی ثبت شده استفاده شد. با استفاده از تحلیلهای فرکتالی، الگوی شکستگیها و خطوارههای ساختاری منطقه به روش مربع شمار و بعد فرکتالی در دو پهنه گسلی حسنآباد و آوج از نمودارهای Log – Log، بهدست آمده است. با توجه به ابعاد فرکتالی خطوارههای ساختاری، موقعیت گسلهای طولی منطقه و مرکز سطحی زمینلرزه مخرب چنگوره - آوج (1381)، میتوان بیان کرد که گسلهای آبدره و خررود، از گسلهای پنهان و فعال در زیر رسوبات آبرفتی در منطقه مورد مطالعه هستند. چگالی گسلها در پهنهگسل حسنآباد و بالاتر بودن بعد فرکتالی شکستگیها در این پهنه در قیاس با پهنه گسل آوج نشاندهنده فعالیت نسبی بالاتر گسلهای حسنآباد و خررود است.
سمیه طبسی؛ ابوالقاسم کامکار روحانی؛ مجتبی محمد خراسانی
چکیده
رابطه آرچی که بنیادیترین رابطه محاسبه اشباعشدگی در مخازن هیدروکربوری است؛دارای سه متغیر سیمانشدگی (m)،توان اشباع (n) و پیچاپیچی (a) است. ضریب سیمانشدگی، تابعی از شکل هندسی منافذ است. بنابراین برای تعیین ضرایب آرچی، بررسی نوع منافذ ضروری است. به منظوردستیابی به نتایج دقیقتر در زمینه تعیین ضرایب آرچی و در نتیجه میزان اشباع سیالها ...
بیشتر
رابطه آرچی که بنیادیترین رابطه محاسبه اشباعشدگی در مخازن هیدروکربوری است؛دارای سه متغیر سیمانشدگی (m)،توان اشباع (n) و پیچاپیچی (a) است. ضریب سیمانشدگی، تابعی از شکل هندسی منافذ است. بنابراین برای تعیین ضرایب آرچی، بررسی نوع منافذ ضروری است. به منظوردستیابی به نتایج دقیقتر در زمینه تعیین ضرایب آرچی و در نتیجه میزان اشباع سیالها باید سنگها را از دید بافت و نوع تخلخل دستهبندی کرد و برای هر دسته،این مقادیر رامشخص ساخت. در این پژوهش برای دستهبندی دادههای مقاومتویژه لاگ چاهپیمایی برای محاسبه متغیرهای رابطه آرچی در یک چاه اکتشافی در یکی از مخازن هیدروکربوری جنوب باختر ایران از روش فرکتالی استفاده شده است؛ که دادهها را از دید بافت و نوع تخلخل سنگها به سه پهنه تقسیم کرده است. سپس برای تعیین متغیرهای رابطه آرچی در هر کدام از پهنهها، بهصورت جداگانه از روش الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. بررسیها نشان میدهند که این روش میتواند پیچیدگی رفتار هر یک از ضرایب را در محاسبات در نظر بگیرد.
اکرم علیزاده؛ راضیه صفری
چکیده
اندازهگیری شاخصهای لرزهخیزی از روشهای ارزیابی زمینساخت فعال و نوزمینساخت برای یک منطقه بهشمار میآید. 21 مرداد 1391 دو زمینلرزه به فاصله زمانی 11 دقیقهای به ترتیب با بزرگیهای 4/6 و 3/6 در منطقه اهر- ورزقان که از مناطق فعال زمینساختی است، بهوقوع پیوست. بررسیهای لرزهزمینساختی نشان میدهند که گسلهای مسبب زمینلرزه، ...
بیشتر
اندازهگیری شاخصهای لرزهخیزی از روشهای ارزیابی زمینساخت فعال و نوزمینساخت برای یک منطقه بهشمار میآید. 21 مرداد 1391 دو زمینلرزه به فاصله زمانی 11 دقیقهای به ترتیب با بزرگیهای 4/6 و 3/6 در منطقه اهر- ورزقان که از مناطق فعال زمینساختی است، بهوقوع پیوست. بررسیهای لرزهزمینساختی نشان میدهند که گسلهای مسبب زمینلرزه، از جمله گسلهای جوان منطقه هستند. نقشه پراکندگی رومرکز زمینلرزهها نیز نشان میدهد که زمینلرزههای رخ داده، با راستای گسلهای موجود در منطقه همخوانی دارند. به منظور ارزیابی فعالیتهای نوزمینساختی و شناخت الگوی لرزهخیزی منطقه اهر، از پراکندگی زمانی و مکانی زمینلرزهها (تحلیلهای فرکتالی) به عنوان پیش نشانگرهای زمینلرزه و همچنین پارامترهای لرزهخیزیa و b استفاده شد. نتایج محاسبات نشان میدهند که پارامتر b، کاهش چشمگیری در ارتباط با زمینلرزههای رخ داده در منطقه دارد. مقدار کم پارامتر b نشاندهنده آن است که لرزش اصلی، در منطقهای با نرخ تنش بالا رخ داده است. در الگوی لرزهخیزی ارایه شده برای منطقه اهر، پس از دوره رخداد اصلی، سه دوره: 1) دوره آرامش اول یا Q1، 2) دوره B (رخداد پسلرزهها) و 3) دوره آرامش دوم (Q2) مشاهده میشود. نمودار پارامتر b در دوره Q2، یک روند افزایشی تقریبی را نشان میدهد که بیانگر کاهش تنش در منطقه است.