رسوب شناسی
محمود شرفی؛ مهدی جعفرزاده؛ ئارم بایت گل؛ راضیه لک
چکیده
دریاچه ارومیه که یک فرورفتگی تکتونیکی در شمال غرب ایران است سالانه دریافت کننده مقادیر زیادی رسوبات فرسایش یافته از ساختارهای زمین شناسی اطراف این دریاچه است. در نتیجه خشکسالی‌های متوالی سال‌های اخیر این رسوبات مستعد ایجاد بادرفت در معرض فرسایش بادی قرار گرفته و بنابراین یک منشا مهم برای انتشار رسوبات در طی طوفان‌های گرد و غبار ...
بیشتر
دریاچه ارومیه که یک فرورفتگی تکتونیکی در شمال غرب ایران است سالانه دریافت کننده مقادیر زیادی رسوبات فرسایش یافته از ساختارهای زمین شناسی اطراف این دریاچه است. در نتیجه خشکسالی‌های متوالی سال‌های اخیر این رسوبات مستعد ایجاد بادرفت در معرض فرسایش بادی قرار گرفته و بنابراین یک منشا مهم برای انتشار رسوبات در طی طوفان‌های گرد و غبار است. در این تحقیق رسوبات حاشیه جنوبی و غربی دریاچه پلایایی ارومیه از جنبه تعیین سنگ منشا مورد مطالعه قرار گرفته است. ترسیم نمودار های دوتایی مانند نسبت Th/Co به La/Sc و TiO2 به Al2O3 و مقایسه نسبت عناصر کمیاب مانند La/Sc، Th/Sc، La/Co، Th/Co و Cr/Th بیانگر منشا سنگهای آذرین عمدتا فلسیک و بعضا بازیک برای این رسوبات است. ترسیم نمودارهای عنکبوتی برای عناصر اصلی و کمیاب موجود در رسوبات مورد مطالعه فقیرشدگی آنها نسبت به V، Sc، Cr و Ni و غنیشدگی Sr و Th را نشان می‌دهد که وجود سنگ منشا اسیدی و بعضا مافیک تا اولترامافیک را تاکید میکند. ژئوشیمی عناصر اصلی از طریق قرار دادن مقادیر SiO2 در مقابل مجموع Al2O3 ، K2O و Na2O و همچنین مقدار اندیس شیمیایی هوازدگی، شرایط آب و هوایی خشک را در زمان رسوبگذاری رسوبات دریاچه ارومیه نشان می دهد.
سنگ شناسی
مهسا جمشیدنیا؛ منیژه اسدپور؛ معصومه آهنگری
چکیده
گنایسهای قوشچی در شمال ارومیه، بخشی از مجموعه ماگمایی – دگرگونی شمالباختر پهنه سنندج – سیرجان محسوب میگردد. این سنگها به همراه آمفیبولیت و شیستها پیسنگ پرکامبرین منطقه را تشکیل میدهند، دارای بافت لیپیدوگرانوبلاستیک، چشمی، پورفیروبلاستیک و میرمکیتی بوده و شامل مجموعه کانیایی کوارتز+ فلدسپارهای قلیایی ...
بیشتر
گنایسهای قوشچی در شمال ارومیه، بخشی از مجموعه ماگمایی – دگرگونی شمالباختر پهنه سنندج – سیرجان محسوب میگردد. این سنگها به همراه آمفیبولیت و شیستها پیسنگ پرکامبرین منطقه را تشکیل میدهند، دارای بافت لیپیدوگرانوبلاستیک، چشمی، پورفیروبلاستیک و میرمکیتی بوده و شامل مجموعه کانیایی کوارتز+ فلدسپارهای قلیایی (میکروکلین و ارتوز پرتیتی)+ پلاژیوکلاز+ بیوتیت± پیروکسن± مسکوویت± آمفیبول± اپیدوت+ زیرکن و اکسیدهای آهن هستند. برای شناخت خاستگاه آذرین (ارتو) و یا رسوبی (پارا) بودن این گنایسها از شواهد صحرایی، سنگشناختی و ژئوشیمیایی استفاده گردیده است. همه شواهد دلالت بر وجود خاستگاه اولیه آذرین (ارتو) برای گنایسهای مورد مطالعه است. در واقع سنگ مادر این گنایسها، سنگهایی با بافت پورفیری بوده که ماهیت گرانیتی تا مونزونیتی با سرشت آهکی – قلیایی و پرآلومینوس تا متاآلومینوس داشتهاند. می‌توان استنباط کرد که پروتولیت این سنگها متعلق به سریهای کالک آلکالن حاشیه فعال قارهای یا کمان آتشفشانی (VAG)بوده که در اواخر نئوپروتروزوییک تشکیل شده‌اند. رخدادهای زمینساختی بعدی سبب دگرگونی آنها به گنایس شده است.
رسوب شناسی
نوید قویم؛ نجمه اعتمادسعید؛ مهدی نجفی
چکیده
حوضه‌ی ماهنشان یکی از زیرحوضه‌های هم‌زمان با تکتونیک نئوژن ایران مرکزی است. رسوبات این حوضه شامل حدود ۴ کیلومتر نهشته‌های سازند سرخ بالایی به سن میوسن است که تلفیقی از الگوهای رشدی و جنبش نمک را در خود ثبت کرده‌اند. به منظور دستیابی به تکامل خاستگاهی رسوبات شمال این حوضه، برش حصار، از ترکیب داده‌های دورسنجی، برداشت‌های میدانی ...
بیشتر
حوضه‌ی ماهنشان یکی از زیرحوضه‌های هم‌زمان با تکتونیک نئوژن ایران مرکزی است. رسوبات این حوضه شامل حدود ۴ کیلومتر نهشته‌های سازند سرخ بالایی به سن میوسن است که تلفیقی از الگوهای رشدی و جنبش نمک را در خود ثبت کرده‌اند. به منظور دستیابی به تکامل خاستگاهی رسوبات شمال این حوضه، برش حصار، از ترکیب داده‌های دورسنجی، برداشت‌های میدانی و نیز پتروگرافی و آنالیز مودال ماسه‌سنگ‌ها استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که ماسه‌سنگ‌ها، سدآرنایت‌های (Q46F10Rf44) ریز تا متوسط دانه‌ای هستند که به طور غالب از سنگهای سیلیسی آواری ریز دانه، دگرگونی، کربناته، چرتی و آتشفشانی آندزیتی رخنمون یافته در یک جایگاه تکتونیکی برخوردی (Qm34F10Lt56 و Qt49F10L41) منشا گرفته‌اند. ترکیب داده‌های خاستگاهی و نیز جهت جریان دیرینه‌ی به سمت شمال شرق، نشان می دهد که رسوبات بیشتر از سنگ های پی‌سنگی کمپلکس تکاب و سازند قم واقع در جنوب غرب حوضه‌ی ماهنشان تامین شده‌اند. عدم تغییر خاستگاه رسوبات در طول برش مورد مطالعه نشان می‌دهد که کوتاه شدگی ناحیه‌ای و بالا آمدن سنگهای مادر پیش از نهشت سازند سرخ بالایی (میوسن) آغاز شده و طی نهشت این سازند نیز ادامه داشته است. این نتیجه‌گیری با سن پیشنهادی رخنمون کمپلکس تکاب طی زمان الیگوسن منطبق است.
رسوب شناسی
جواد انجردی؛ مهدی جعفرزاده؛ عادل نجف زاده؛ رحیم مهاری
چکیده
در این تحقیق، ترکیبی از روش‌های پتروگرافی، ژئوشیمی و مجموعه کانی‌های سنگین در ماسه‌ستگ‌های کوارتزآرنایتی و ساب آرکوزی سازند ایلانقره در برش پیراسحاق در جنوب جلفا جهت بررسی خاستگاه مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی انواع کوارتزها در این ماسه‌سنگ‌ها و ویژگی‌های ژئوشیمیایی آنها از جمله نسبت Al2O3/TiO2 و نسبت La/Sc در مقابل Co/Th، سنگ مادر ...
بیشتر
در این تحقیق، ترکیبی از روش‌های پتروگرافی، ژئوشیمی و مجموعه کانی‌های سنگین در ماسه‌ستگ‌های کوارتزآرنایتی و ساب آرکوزی سازند ایلانقره در برش پیراسحاق در جنوب جلفا جهت بررسی خاستگاه مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی انواع کوارتزها در این ماسه‌سنگ‌ها و ویژگی‌های ژئوشیمیایی آنها از جمله نسبت Al2O3/TiO2 و نسبت La/Sc در مقابل Co/Th، سنگ مادر غالب این نهشته‌ها را سنگهای آذرین گرانیتی نشان داده است. وجود این نوع سنگ مادر به همراه حضور زیرکن و تورمالین شکل‌دار در بین دانه‌های بسیارگرد شده، نشان از فرسایش قطعات بالاآمده پی سنگ ایران در حوضه ریفتی پالئوتتیس به عنوان یکی از عوامل موثر در تأمین رسوبات در زمان دونین آذربایجان دارد. با اینحال مطالعات ژئوشیمیایی و بررسی مجموعه کانی های سنگین در ماسه سنگها، چرخه مجدد رسوبات از سازندهای قدیمی‌تر را نیز به عنوان یکی دیگر از خاستگاه‌های رسوبات سازند ایلانقره اثبات نموده است. داده-های ترکیبی پتروگرافی، ژئوشیمی و کانی‌های سنگین همچنین نشان دهنده خاستگاه کراتونی برای این رسوبات می‌باشد. بر اساس مطالعات صورت گرفته می‌توان ترکیبی از منشأ پیسنگ بالاآمده (کادومین) و چرخه مجدد رسوبی را به عنوان منشأهای اصلی و ورود رسوب از کراتون عربی را به عنوان منشأ فرعی درتأمین رسوبات سازند ایلانقره در نظر گرفت.
رسوب شناسی
مجید خزائی؛ محبوبه حسینی برزی؛ عباس صادقی؛ حسین مصدق
چکیده
با مطالعه ماسه سنگ ها (پتروگرافی، آنالیز مودال و آنالیز کانی های سنگین) و گل سنگ های (ژئوشیمی عناصر اصلی و فرعی) سازند جیرود (دونین فوقانی) خاستگاه این نهشته ها در البرز مرکزی (برش های ده صوفیان، دره مبارک آباد و دهکده جیرود) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطلعات انجام گرفته و تلفیق آنها مخلوطی از سنگهای اسیدی-بازی و دگرگونی و چرخه مجدد ...
بیشتر
با مطالعه ماسه سنگ ها (پتروگرافی، آنالیز مودال و آنالیز کانی های سنگین) و گل سنگ های (ژئوشیمی عناصر اصلی و فرعی) سازند جیرود (دونین فوقانی) خاستگاه این نهشته ها در البرز مرکزی (برش های ده صوفیان، دره مبارک آباد و دهکده جیرود) مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطلعات انجام گرفته و تلفیق آنها مخلوطی از سنگهای اسیدی-بازی و دگرگونی و چرخه مجدد یافته منشا نهشته های سازند جیرود بوده است که تحت تاثیر آب و هوای سرد و خشک تا نیمه خشک هوازده شده اند. از تلفیق نتایج آنالیز مودال و کانی های سنگین با مطالعات ژئوشیمیایی مختلف و از جمله نمودار روسر و کورش که لگاریتم K2O/Na2O در مقابل SiO2 و نمودارهای تابعی ورما و آرمسترانگ-آلترین، چنین بر می آید که سیلیسی آواری های سازند جیرود از منشاء برخوردی (کوهزایی های چرخه مجدد) و سنگ هایی اغلب اسیدی- حدواسط تا بازیک و حمل و نقل بر روی یک کراتون داخلی حاصل شده و در یک حاشیه غیر فعال نهشته شده اند. بررسی ها و مقایسه با کارهای مکلنان و همکاران نشان می دهد که نتایج ژئوشیمی در برش های مورد مطالعه، سازگاری بالایی با خصوصیات پوسته قاره ای بالایی قدیمی (OUC) دارد که به خصوص در جایگاه های زمین ساختی برخوردی شکل می گیرند.
رسوب شناسی
سید علی معلمی؛ محمدعلی صالحی؛ افشین زهدی
چکیده
در این پژوهش ماسه‌سنگ های سازند رازک در رخنمون های فینو و هندون و میدان سرخون در شمال منطقه بندرعباس، از دید سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی به منظور مطالعه خاستگاه در تعیین جایگاه زمین ساختی، بررسی سنگ مادر و هوازدگی دیرینه مطالعه و همچنین با ماسه‌سنگ های اهواز از سازند آسماری مقایسه شده‌اند. نهشته های سازند رازک بیشتر شامل مارن، ...
بیشتر
در این پژوهش ماسه‌سنگ های سازند رازک در رخنمون های فینو و هندون و میدان سرخون در شمال منطقه بندرعباس، از دید سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی به منظور مطالعه خاستگاه در تعیین جایگاه زمین ساختی، بررسی سنگ مادر و هوازدگی دیرینه مطالعه و همچنین با ماسه‌سنگ های اهواز از سازند آسماری مقایسه شده‌اند. نهشته های سازند رازک بیشتر شامل مارن، ماسه‌سنگ، کنگلومرا و سنگ‌آهک ماسه ای است. نتایج حاصل از بررسی ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی نشان از رسوب گذاری این سازند در حاشیه فعال قاره ای دارد. تحلیل خاستگاه سنگ های سیلیسی آواری سازند رازک نشان‌دهنده سنگ های مادر از جنس آذرین مافیک و حدواسط، سنگ های دگرگونی درجه پایین تا بالا و سنگ های رسوبی برای این سازند است. بررسی اندیس هوازدگی شیمیایی نیز نشان داد که رسوبات در ناحیه منشأ دچار هوازدگی متوسط شده اند که بیانگر آب‌وهوای خشک در ناحیه منشأ است. به نظر می رسد رسوبات سازند رازک حاصل فرسایش مخلوطی از سنگ های آذرین- افیولیتی پوسته اقیانوسی نوتتیس، سنگ های دگرگونی و دیگر توالی های رسوبی نهشته شده در حوضه رسوبی زاگرس در طی تکامل حوضه پیش‌بومی بوده است. تغییر ستبرای گوه ای سازند رازک از مناطق بالادست حوضه رسوبی زاگرس به سوی نواحی پایین دست و در پایان محو شدن آن در بخش فارس ساحلی و حضور کنگلومرای پلی‌میکتیک، ماسه‌سنگ های دانه‌درشت و غنی از خرده‌سنگ از دیگر شواهد منشأ گرفتن سازند رازک از پهنه رورانده زاگرس هستند.
