چینه شناسی و فسیل شناسی
همتا رنجبر؛ عباس قادری؛ حسین غلامعلیان؛ واچیک هایراپطیان
چکیده
ردیف نهشته‌های آواری ـ کربناته دونین میانی تا کربنیفر زیرین در البرز خاوری با سازند خوش‌ییلاق مشخص می‌شوند. این سازند که بر روی توالیهای آواری سرخ رنگ دونین قرار گرفته و توسط سنگ‌آهک‌های سازند مبارک پوشیده می‌شود، دست‌کم قابل تقسیم به سه عضو مختلف کربناته زیرین، آواری میانی و کربناته بالایی است. به دلیل غنای سنگواره‌ای در برشهای ...
بیشتر
ردیف نهشته‌های آواری ـ کربناته دونین میانی تا کربنیفر زیرین در البرز خاوری با سازند خوش‌ییلاق مشخص می‌شوند. این سازند که بر روی توالیهای آواری سرخ رنگ دونین قرار گرفته و توسط سنگ‌آهک‌های سازند مبارک پوشیده می‌شود، دست‌کم قابل تقسیم به سه عضو مختلف کربناته زیرین، آواری میانی و کربناته بالایی است. به دلیل غنای سنگواره‌ای در برشهای چینه‌شناسی مختلف، سازند خوش‌ییلاق میزبان انواع گوناگونی از گروه‌های مختلف بی‌مهرگان، کنودونت‌ها، پالینومورف‌ها و بقایای ماهیان می‌باشد. در پژوهش حاضر، مجموعه‌ای از قطعات میکروسکپی ماهیان که از نهشته‌های کربناته سازند خوش‌ییلاق در برش میغان (شمال شهرستان شاهرود) به دست آمده‌اند، شناسایی و توصیف شده است. این مجموعه دربردارنده 14 تاکسای مختلف از ماهیان کندریکتین شامل Cladodoides cf. wildungensis، Ctenacanthiformis gen. et sp. indet، Dalmehodus turnerae، Deihim mansureae، Lissodus lusavorichi، Phoebodus aff. turnerae، Phoebodus fastigatus، Phoebodus gothicus gothicus، Phoebodus gothicus transistans، Roongodus phijani، Siberiodus mirabilis، Squatinactis glabrum، Stethacanthus resistens و Thrinacodus ferox و نمونه‌هایی از فلس و دندان ماهیان اکتینوپتریژین و اُسته‌ایکتین است که همگی نشانگر محیط کم‌ژرفای فلات قاره می‌باشند. کنودونت‌های همراه این مجموعه، سن فرازنین (زیست‌پهنه rhenana) تا تورنزین پیشین (زیست‌پهنه duplicata) را برای توالیهای دربردارنده این ریزمهره‌داران نشان می‌دهد.
فریبا شیرهزاده اصفهانی؛ ئارام بایتگل؛ نادر کهنسال قدیموند؛ عبدالحسین کنگازیان؛ امیر اکبری محمدی؛ مرداویج صدری
چکیده
در این پژوهش توالیهای کربناته تورنزین- ویزین در برشهای تنگ دارچاله و بناریزه، در حوضه اصفهان- سیرجان جهت انتخاب مدل رخسارهای مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس بررسیهای دقیق رخسارهای و توالی برانبارش آنها، 4 کمربند رخسارهای شامل محیطهای حوضهای و رمپ بیرونی ( FA1وFA2 : توالیهای رخسارهای سابتایدال عمیق)، ...
بیشتر
در این پژوهش توالیهای کربناته تورنزین- ویزین در برشهای تنگ دارچاله و بناریزه، در حوضه اصفهان- سیرجان جهت انتخاب مدل رخسارهای مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس بررسیهای دقیق رخسارهای و توالی برانبارش آنها، 4 کمربند رخسارهای شامل محیطهای حوضهای و رمپ بیرونی ( FA1وFA2 : توالیهای رخسارهای سابتایدال عمیق)، رمپ میانی (FA3, FA4, FA6: توالیهای رخسارهای سابتایدال کم‌عمق و اینترتایدال میانی) و رمپ داخلی (FA5: توالیهای سد ماسهای) در نهشته‌های مذکور شناسایی شده است. تبدیل تدریجی رخسارهها و دستهرخسارههای شناسایی شده بهه مراه پروفیل رسوبی و الگوی برانبارش طرحهای رسوبی در دسته رخسارههای موجود حاکی از تهنشینی این رسوبات در پلاتفرم کم‌عمق کربناته رمپ از نوع کمزاویه دارد که تحت تأثیر نوسانات امواج و طوفان با الگوی کلی پیشرونده از دستهرخسارههای پروکسیمال به دیستال حوضه تبدیل می‌شود. این مطالعه پیشنهاد میکند که در طول کربنیفر پیشین یک پلاتفرم کربناته کم‌عمق گسترده اپیریک در حاشیه جنوبی پالئوتتیس گسترش یافته است.
طیبه احمدی؛ واچیک هایراپطیان؛ حسین غلامعلیان؛ محمدرضا وزیری؛ محمد داستانپور
چکیده
مطالعه نهشته‌های دونین پسین-کربنیفر پیشین در کرمان منجر به شناسایی بیش از چهارده تاکسا از قطعات میکروسکوپی ماهی‌های غضروفی Chondrichthyes)) در این منطقه گردید. فراوانی قطعات به‌خصوص در نهشته‌های فامنین قابل توجه بود. فراوانی قابل توجه protacrodonts و phoebodonts خاص فلات قاره کم‌عمق نسبت به انواع عمیق‌زی، بیانگر عمق کم محیط رسوبی در زمان فامنین ...
بیشتر
مطالعه نهشته‌های دونین پسین-کربنیفر پیشین در کرمان منجر به شناسایی بیش از چهارده تاکسا از قطعات میکروسکوپی ماهی‌های غضروفی Chondrichthyes)) در این منطقه گردید. فراوانی قطعات به‌خصوص در نهشته‌های فامنین قابل توجه بود. فراوانی قابل توجه protacrodonts و phoebodonts خاص فلات قاره کم‌عمق نسبت به انواع عمیق‌زی، بیانگر عمق کم محیط رسوبی در زمان فامنین می‌باشد. مجموعه کندریکتینهای فامنین برش هوتک با زیای موجود در برش چاهریسه اصفهان قابل مقایسه می‌باشند که حاکی از شرایط یکسان محیطی در زمان فامنین در حوضه ایران مرکزی است. حضور گونه Deihim mansureae در لایه‌های duplicata Zone نشان می‌دهد که گستره سنی این گونه تا تورنزین پیشین ادامه مییابد.
کاوه خاکسار؛ فاطمه رضوان نیا؛ محمدرضا کبریایی‌زاده
چکیده
مرجان رگوزایMarzanophyllum chalusense جنس و گونه جدیدی است که از ویزین پسین (کربنیفر پیشین)برش ولی‌آباد (البرز مرکزی،شمال ایران) به دست آمده است. این مرجان انفرادی دارای دیواره و سپتای ستبر و بدون دیس‌اپیمنت است. جنس Zaphrentoides نیز ساختمان همانندی دارد، ولی دارای سپتای کاردینال توسعه یافته است. جنس جدید به دلیل شکل فسولا، ساختمان سپتا و تابولای ...
بیشتر
مرجان رگوزایMarzanophyllum chalusense جنس و گونه جدیدی است که از ویزین پسین (کربنیفر پیشین)برش ولی‌آباد (البرز مرکزی،شمال ایران) به دست آمده است. این مرجان انفرادی دارای دیواره و سپتای ستبر و بدون دیس‌اپیمنت است. جنس Zaphrentoides نیز ساختمان همانندی دارد، ولی دارای سپتای کاردینال توسعه یافته است. جنس جدید به دلیل شکل فسولا، ساختمان سپتا و تابولای ناکامل در زیر خانواده Zaphrentoidinae قرار داده شد. این مرجان کوچک، بدون دیس‌اپیمنت و منفرد به زیای Cyathaxonia تعلق داشته و در سنگ‌آهک‌های االیتی یافت شده است. مرجانهای بخش C سازند مبارک در برش ولی‌آباد خصلت بومی دارند و بر پایه زیای همراه و موقعیت چینه‌ای به ویزین پسین نسبت داده شدهاند.
عباس فلاح؛ بهاءالدین حمدی؛ حسین مصدق
چکیده
برش مورد بررسی (کیاسر) در منطقه کیاسر، 75 کیلومتری جنوب خاوری ساری و در البرز مرکزی واقع است .نهشته‌های کربنیفر (سازند مبارک) 385 متر ستبرا داشته و شامل سنگ‌آهک‌های نازک لایه در قاعده و سنگ‌های آهکی با ستبرای مختلف (به طور عمده متوسط لایه) با میان لایه‌های شیلی در بخش‌های بالاتر است. مرز بین نهشته‌های متعلق به دونین و نهشته‌های متعلق ...
بیشتر
برش مورد بررسی (کیاسر) در منطقه کیاسر، 75 کیلومتری جنوب خاوری ساری و در البرز مرکزی واقع است .نهشته‌های کربنیفر (سازند مبارک) 385 متر ستبرا داشته و شامل سنگ‌آهک‌های نازک لایه در قاعده و سنگ‌های آهکی با ستبرای مختلف (به طور عمده متوسط لایه) با میان لایه‌های شیلی در بخش‌های بالاتر است. مرز بین نهشته‌های متعلق به دونین و نهشته‌های متعلق به کربنیفر توسط عناصر کنودونتی معین شده است. این مرز در ظاهر یک مرز هم‌شیب و موازی بوده که سنگ‌های زیرین این مرز متعلق به سازند خوش ییلاقهستند. این مرز در فاصله بین نمونه‌های 4.1 (متعلق به انتهای دونین) و 4.3(شروع و قاعده کربنیفر) قرار دارد و فاصله این دو نمونه نیز 4 متر است. محدوده مرز با انقراض انواعیچون Pelekysgnathus sp., Icriodus costatus و Polygnathus semicostatus در اواخر دونین (نمونه4.1) و با پیدایش انواع و گونه‌هایی مانند Polygnathus spicatus, Clydagnathus gilwernensis, Polygnathus thomassiوSpathognathodus crassidentathus در اوایل کربنیفر (نمونه4.3 ) مشخص شده است.در مجموع، سنگ آهک در تناوب با شیل به سن فامنین پسین و متعلق به Lower-Middle costatus zone بخش زیرین سنگ‌های کربنیفر را در منطقه تشکیل می‌دهند که بیشترین گسترش این زون تا آغاز Siphonodella presulcata zone است. یعنی در واقع زونSiphonodella presulcata را نداریم که می‌تواند بیانگر نبود کوچکی در حدفاصل دونین تا کربنیفر باشد. در واقع این نبود می‌تواند با حادثه Hangenberg مرتبط باشد. بر روی سنگ‌های سازند مبارک نیز تناوبی از ماسه‌سنگ و شیل متعلق به سازند دورود به سن پرمین زیرین با یک ناپیوستگی(Disconformity) قرار دارد. با مطالعه عناصر کنودونتی (20جنس، 36 گونه و 7 زیرگونه)، 7 زیست‌زون در نهشته‌های متعلق به کربنیفر پیشین (سازند مبارک) تشخیص داده شده است که عبارتند از: 1) sulcata zone 2) duplicata zone 3) sandbergi-L. crenulata zone 4) Gn. typicus zone 5) anchoralis-latus zone 6) texanus- A.scalenus zone 7) Gnathodus bilineatus zone این زیست‌زون‌ها بیانگر محدوده سنی تورنزین پیشین تا ویزین پسین هستند.
حسین غلامعلیان؛ محمدرضا کبریایی زاده؛ منصور قربانی؛ سید محمود حسینی نژاد
چکیده
بررسی بازوپایان و کنودونت‌های سازند مبارک در برش کلاریز سن تورنزین پیشین تا ویزئن میانی را نشان می‌دهد. گونه‌هایی نظیر Bispathodus aculeatus aculeatus, Bi. stabilis, Spinocarinifera nigra, Shumardella sp. سن تورنزین پیشین را برای قاعده برش نشان می‌دهند. همچنین سن بخش میانی با یافته‌شدن گونه‌هایی مانند Tomiproductusvaughani, Tomiopsis sp., Polygnathus flabellus, P. rostratus, P. longiposticus, Clydagnathus cavusformis ...
بیشتر
بررسی بازوپایان و کنودونت‌های سازند مبارک در برش کلاریز سن تورنزین پیشین تا ویزئن میانی را نشان می‌دهد. گونه‌هایی نظیر Bispathodus aculeatus aculeatus, Bi. stabilis, Spinocarinifera nigra, Shumardella sp. سن تورنزین پیشین را برای قاعده برش نشان می‌دهند. همچنین سن بخش میانی با یافته‌شدن گونه‌هایی مانند Tomiproductusvaughani, Tomiopsis sp., Polygnathus flabellus, P. rostratus, P. longiposticus, Clydagnathus cavusformis برابر تورنزین میانی- پسین است. بخش بالایی نیز بر اساس وجود گونه‌هایی مانند Marginatia kinghirica و Buxtonia cf. praejuresanensis سنی برابر ویزئن پیشین- میانی دارد. بر اساس پراکندگی گونه‌های بازوپا و کنودونت، سه زیست‌زون محلی در ستون چینه‌نگاری شناسایی شده است. زیست‌زون 1 (تورنزین پیشین): این زون با اجتماع گونه‌های شاخص زیر شناخته می‌شود: Spinocarinifera nigra, Rossirhynchus adamantinus, Shumardella sp., Cleiothyridina transversa, Bispathodus aculeatus aculeatus, Bi. stabilis, Polygnathus communis communis, P. inornatus . زیست‌زون 2 (تورنزین میانی- پسین):Tomiproductus vaughani, Tomiproductus elegantulus, Tomiopsis sp., Scabricosta sp., Tylothyris planimedia, Syringothyris altaica, Leptagonia analoga, Leptagonia cf. regularis, Ripidomella michelini, Athyris hibernica, Spirifer missouriensis, Schelwienella sp., Leptagonia cf. regularis, Torynifer sp., Polygnathus flabellus, P. longiposticus, P. inornatus, P. aff. inornatus, P. rostratus, P. sp., P. communis communis, Bispathodus stabilis, Pseudopolygnathus primus, Clydagnathus cavusformis. زیسـت‌زون 3 (ویزئـن پیشیـن- مـیانـی): گـونـه‌هـای شاخـص در ایـن زیسـت‌زون عبارتنـد از: Buxtonia cf. praejuresanensis, Megachonetes sp., Actinoconchus lamellosus, Orthotetes batesvillensis, Marginatia cf. kinghirica, Balakhoniasp. سازند مبارک به صورت پیوسته روی سازند جیرود قرار گرفته است در حالی که با یک ناپیوستگی توسط سازند دورود پوشیده می‌شود و نشانگر نبود چینه‌ای ویزئن پسین تا قزلین است که حاصل عملکرد فاز خشکی‌زایی هرسی‌نین است.
