سنگ شناسی
جلیل قلمقاش؛ سارا هوشمند؛ سید جمال شیخ زاکریایی؛ حمیده رشید
چکیده
توده نفوذی خرس‌ره (جنوب قروه)، در بخش میانی پهنه سنندج-سیرجان رخنمون دارد و از سه رخساره گابرو- دیوریت، گرانیت و سینیت پدید آمده است. افزون بر آنها، سنگهای دو رگه با شواهد فراوان آمیزش و اختلاط ماگمایی (شامل انکلاوهای میکروگرانولار مافیک با اشکال مدور و حاشیه کنگره‌ایی و انجماد سریع در داخل گرانیت و یا در داخل سنگهای دورگه و دایک‌های ...
بیشتر
توده نفوذی خرس‌ره (جنوب قروه)، در بخش میانی پهنه سنندج-سیرجان رخنمون دارد و از سه رخساره گابرو- دیوریت، گرانیت و سینیت پدید آمده است. افزون بر آنها، سنگهای دو رگه با شواهد فراوان آمیزش و اختلاط ماگمایی (شامل انکلاوهای میکروگرانولار مافیک با اشکال مدور و حاشیه کنگره‌ایی و انجماد سریع در داخل گرانیت و یا در داخل سنگهای دورگه و دایک‌های قطعه‌قطعه شده همزمان با پلوتونیسم) در منطقه تداخلی بین سنگهای گابرویی و گرانیتی رخنمون دارند. سنگهای گابرویی- دیوریتی ماهیت کالکآلکالن و متاآلومین و سنگهای گرانیتی و سینیتی ماهیت کالکآلکالن پتاسیم بالا - شوشونیتی و پرآلومین دارند. بر پایه شواهد صحرایی بخش‌های گابرو-دیوریتی و گرانیتی توده خرس‌ره در ژوراسیک پایانی به طور همزمان جایگیر شده اند. پس از آنها، بخش سینیتی جایگیر و سنگهای دو رخساره قبلی را قطع نموده است. بر اساس ویژگیهای ژئوشیمیایی گابرو- دیوریت‌ها و گرانیت‌ها در محیط‌های حاشیه فعال قارهای تشکیل شده اند. ماگمای مافیک اولیه (گابرو- دیوریتی) از ذوب بخشی گوشته متاسوماتیسم شده در محیط فرورانش پدید آمده است. این ماگما در طی صعود موجب ذوب بخشی پوسته زیرین و تشکیل مذاب گرانیتی شده است. سپس ماگمای مافیک طی حرکت به سمت بالا در مرز با ماگمای فلسیک اختلاط و امتزاج یافته و زون تداخلی را پدید آورده است. سینیت‌های جوانتر نیز حاصل ذوب بخشی پوسته زیرین در مراحل انتهایی ماگماتیسم کمان قارهای میباشند.
سنگ شناسی
شیرین بهپور؛ عباس مرادیان؛ حمید احمدی پور
چکیده
منطقه مورد مطالعه در جنوبشرقی بم و کمان ماگمایی ارومیه دختر قرار دارد. براساس سنگنگاری و ژئوشیمیایی ترکیب سنگ ها تونالیت، گرانودیوریت، گرانیت و آلکالی گرانیت و دارای ماهیت کالک آلکالن تا پتاسیم بالا و متاآلومین تا پرآلومین ضعیف هستند. رفتار عناصر Ce ، Zr، Ba و Y در برابر SiO2 گرانیت های نوع I دما بالا را نشان میدهد، باتوجه به نمودارهای زمینساختی ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در جنوبشرقی بم و کمان ماگمایی ارومیه دختر قرار دارد. براساس سنگنگاری و ژئوشیمیایی ترکیب سنگ ها تونالیت، گرانودیوریت، گرانیت و آلکالی گرانیت و دارای ماهیت کالک آلکالن تا پتاسیم بالا و متاآلومین تا پرآلومین ضعیف هستند. رفتار عناصر Ce ، Zr، Ba و Y در برابر SiO2 گرانیت های نوع I دما بالا را نشان میدهد، باتوجه به نمودارهای زمینساختی در محدوده گرانیت‌های جزایر کمانی قرار میگیرند. غنی شدگی LILE و LREE و تهیشدگی HFSE در نمونه ها از ویژگیهای حاشیه فعال قارهای میباشد. مقادیر Nb/La وNb/U و نسبت Sm/Yb نشانگر آلایش ماگما با پوسته است. بر اساس نتایج ایزوتوپی و نمودار La در برابر La/Sm ، پوسته زیرین جوان بهمراه پوسته قدیمی قاره ای در تکوین ماگمای منشابارزاست. باتوجه به مجموعه درشت یلورها،الگوی REE ناهنجاری Eu و همچنین مقایسه نسبت La/Yb ، نمونه های مورد بررسی از یک ماگمای به نسبت خشک تفریق یافتهاند. نسبت های Sm/Yb و La/Yb نبود گارنت در منشا را مشخص می کند. ذوب بخشی درجه کم تا متوسط یک منبع مافیک آمفیبولیتی که توسط مواد پوسته و سیالهای حاصل از صفحه فرورونده و مذاب حاصل از رسوبات فرورانش آلایش یافته است، منشایی برای تشکیل توده گرانیتوئیدی مورد مطالعه می باشد.
سنگ شناسی
زهرا اعلمی نیا؛ زهرا رحمتی؛ حسین عزیزی
چکیده
گرانیتوئید دوروجین در شمال‌خاوری اصفهان، در بخش میانی پهنه ارومیه-دختر و در میان مجموعه آتشفشانی-رسوبی قرار گرفته است. کانسار آهن دوروجین، یکی از چند کانساری است که توده درونی دوروجین در سنگهای دربرگیرنده‌اش بطور پراکنده، پدید آورده است. طبق شواهد میکروسکوپی، مجموعه کانیهای ولاستونیت، گارنت، پیروکسن (دیوپسید)، آمفیبول، اپیدوت، ...
بیشتر
گرانیتوئید دوروجین در شمال‌خاوری اصفهان، در بخش میانی پهنه ارومیه-دختر و در میان مجموعه آتشفشانی-رسوبی قرار گرفته است. کانسار آهن دوروجین، یکی از چند کانساری است که توده درونی دوروجین در سنگهای دربرگیرنده‌اش بطور پراکنده، پدید آورده است. طبق شواهد میکروسکوپی، مجموعه کانیهای ولاستونیت، گارنت، پیروکسن (دیوپسید)، آمفیبول، اپیدوت، فلدسپار، کلسیت و کوارتز، کانسار دوروجین به رده اسکارن‌های کلسیم‌دار منسوب میشود که در دو مرحله پیشرونده و پسرونده شکل گرفتهاند. برپایه دادههای تجزیه ریزکاوالکترونی، برخی گارنت‌ها در مرکز، آندرادیت (An92-97Gr1-5) و در حاشیه، گراندیت (An53-66Gr30-41Sp2-4) هستند. در ابتدا میانبارهای سیال آندرادیت با دمای 369 تا 444 درجه سانتیگراد و شوری 22/11 تا 96/12 درصد وزنی نمک طعام از سیالات ماگمایی منتج شدهاند در حالیکه با تغییر شرایط اسیدیته محیط و بازشدن سامانه اسکارنی، میانبارهای سیال گراندیت، اپیدوت و کلسیت با دمای 221 تا 305 درجه سانتیگراد و شوری 4/0 تا 11/10 درصد وزنی نمک طعام، با آمیختگی و رقیقشدگی آبهای اولیه ماگمایی با آبهای جوی همراه شدهاند. نسبت ایزوتوپی استرانسیوم گارنت که بین 70760/0 تا 70805/0 تغییر میکند نقش محلولهای ماگمایی را در تشکیل گارنت آندرادیتی نشان میدهد.
سنگ شناسی
مریم درانی؛ محسن آروین؛ رولند اوبرهنسلی؛ هادی عمرانی؛ سارا درگاهی
چکیده
کمپلکس بجگان بخشی از زمینشناسی مکران در ایران را تشکیل میدهد که شامل انواع سنگهای متاپلیت، متابازیت، کالک سیلیکات، آمفیبولیت، مرمر، متاولکانوسدیمنت، نفوذی های اسیدی، بازیک و اولترابازیک است. کالک سیلیکات های موجود در کمپلکس بجگان به انواع اپیدوت شیست های آمفیبول دار، اپیدوت-آمفیبول شیست ها، اپیدوت-آمفیبول-گارنت شیست ها ...
بیشتر
کمپلکس بجگان بخشی از زمینشناسی مکران در ایران را تشکیل میدهد که شامل انواع سنگهای متاپلیت، متابازیت، کالک سیلیکات، آمفیبولیت، مرمر، متاولکانوسدیمنت، نفوذی های اسیدی، بازیک و اولترابازیک است. کالک سیلیکات های موجود در کمپلکس بجگان به انواع اپیدوت شیست های آمفیبول دار، اپیدوت-آمفیبول شیست ها، اپیدوت-آمفیبول-گارنت شیست ها و میکاشیست های کربنات دار تقسیم بندی میشوند. اپیدوت -آمفیبول -گارنت شیست ها بالاترین درجه دگرگونی را در بین تمامی نمونههای کالک سیلیکاته نشان می دهندو دارای گردهمایی کانیاییگارنت، آمفیبول، اپیدوت، کلسیت، کوارتز، کلریت ثانویه و مقادیر فرعی و پراکنده تیتانیت، آپاتیت، میکای سفید ومگنتیت هستند. در این پژوهش ترکیب شیمی کانی ها در اپیدوت -آمفیبول -گارنت شیست ها بررسی و دما، فشار و اکتیویته فاز سیال ها در مراحل مختلف دگرگونی تعیین شده است. بر اساس داده های شیمی کانی های اپیدوت -آمفیبول -گارنت شیست ها، کانیهای گارنت دارای انحلال جامد آلماندین، گروسولار، اسپسارتین و پیروپ (Alm 35-50, Grs 23-31, Sps 14.6-36, Prp 2.6-9.8 ; mol%) و منطقه بندی رشدی هستند، به طوریکه آلماندین و اسپسارتین، به ترتیب، افزایش و کاهش چشمگیری از مرکز به سمت حاشیه کانی نشان می دهند. کانیهای آمفیبول در گروه آمفیبول های سدیک- کلسیک قرار میگیرند و از نوع باروسیت هستند. کانیهای کلریت در زیرگروه ریپیدولیت قرار میگیرند و کانیهای گروه اپیدوت ، در زیر گروه کلینوزوئیزیت تقسیم بندی میشوند. دما و فشار اوج دگرگونی در اپیدوت -آمفیبول -گارنت شیست ها به ترتیب، 610 درجه سانتیگراد و حدود 8 کیلو بار بوده و اکتیویته سیالات در این شرایط، به صورت کسر مولی CO2 در حدود 32/0 و کسر مولی H2O در حدود 68/0 برآورد شده است. در شرایط دگرگونی برگشتی، دما، فشار و اکتیویته سیال ها، به ترتیب 525 درجه سانتیگراد، حدود 5/4 کیلو بار، کسر مولی CO2 در حدود 306/0 و کسر مولی H2O در حدود 69/0 محاسبه شدهاند. روند تغییرات دما و فشار در اپیدوت- آمفیبول-گارنت شیست ها، نشان دهنده یک مسیر ساعتگرد دما- فشار در طی دگرگونی پیشرونده و پسرونده این سنگهاست.
سنگ شناسی
الهه نم نبات؛ منصور قربانی؛ سید حسن طباطبائی
چکیده
توده نفوذی یوسف‌لو در جنوب شرق اهر و شمال شرق استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است و بخشی از پهنه ماگمایی اهر- ارسباران است. ترکیب سنگ شناسی این توده شامل کوارتز مونزونیت، گرانودیوریت و گرانیت است ولی سنگ غالب مورد بررسی گرانودیوریت است. مجموعه کانیهای تشکیل دهنده این توده شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، بیوتیت، آمفیبول، آلکالی فلدسپار، ...
بیشتر
توده نفوذی یوسف‌لو در جنوب شرق اهر و شمال شرق استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است و بخشی از پهنه ماگمایی اهر- ارسباران است. ترکیب سنگ شناسی این توده شامل کوارتز مونزونیت، گرانودیوریت و گرانیت است ولی سنگ غالب مورد بررسی گرانودیوریت است. مجموعه کانیهای تشکیل دهنده این توده شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، بیوتیت، آمفیبول، آلکالی فلدسپار، کلریت، زیرکن، اسفن، آپاتیت و کانیهای اوپاک است. بیوتیت به عنوان یکی از شاخصترین کانیهای فرومنیزین در نمونههای مورد بررسی، از لحاظ ترکیبی غنی از Mg و فقیر از Cl است و همگی ماهیت اولیه دارند. دو متغیر مهم در بیوتیت‌ها نسبت Fe/(Fe+Mg) (از 36/0تا 43/0) و Al IV (با میانگین 32/2 apfu) است که بر این اساس، ترکیب میکاهای مورد بررسی در قلمرو بیوتیت و در بین قطب آنیت و سیدروفیلیت قرار می‌گیرد. بررسی شیمی کانی بیوتیت نشان میدهد که فشار محاسبه شده بر اساس آلومینیوم کل بیوتیت، برای این توده بین kb19/0 تا kb89/0 در تغییر است که حاکی از تشکیل این کانی در عمق کم است. میانگین دمای تبلور بیوتیت‌ها بر اساس غلظت Ti و نسبتTi/Fe+2، 742 درجه سانتیگراد محاسبه شده است. ب
سنگ شناسی
عبدالصمد پورمحمد؛ احمد احمدی خلجی؛ سید مسعود همام؛ زهرا طهماسبی؛ محمد ابراهیمی
چکیده
منطقه گیسور در شرق شهرستان گناباد قرار دارد و بخشی از شمال بلوک لوت محسوب میشود. سنگهای این منطقه شامل سنگهای گرانیتوئیدی و مجموعه دگرگونی دمای بالا - فشار پایین هستند. سنگهای گرانیتوئیدی از سه واحد گرانودیوریت، آنکلاو (دگرگونی و آذرین) و میکروگرانیت تشکیل شدهاند. این سنگها در سری کالکآلکالن پتاسیمدار متوسط ...
بیشتر
منطقه گیسور در شرق شهرستان گناباد قرار دارد و بخشی از شمال بلوک لوت محسوب میشود. سنگهای این منطقه شامل سنگهای گرانیتوئیدی و مجموعه دگرگونی دمای بالا - فشار پایین هستند. سنگهای گرانیتوئیدی از سه واحد گرانودیوریت، آنکلاو (دگرگونی و آذرین) و میکروگرانیت تشکیل شدهاند. این سنگها در سری کالکآلکالن پتاسیمدار متوسط تا بالا قرار میگیرند و بهطور ضعیفی پرآلومینوس و از نوع گرانیت I دمای پاییناند. الگوی عناصر کمیاب بهنجار شده به کندریت، غنیشدگی کمتر عناصر ناسازگار و آنومالی منفی منحصر به فرد نسبت به سایر عناصر در Ta, Nb, Sr, P, Ti و Ba اما غنیشدگی قویی را در K، Rb و Th نشان میدهد. این الگوها در نمونههای گرانودیوریت، آنکلاو میکروگرانولار مافیک و تا حدودی میکروگرانیت با هم هماهنگی فوقالعادهای نشان میدهند. به علاوه، این نمونهها چنین هماهنگی را با ترکیب متوسط پوسته بالایی، میانی و گری وکها دارند. آنومالی مثبت در Rb، Th، Sm و آنومالی منفی در Ba بهطور برجستهای مشخص کننده ترکیب پوستهای است. بر پایه ادغام این الگوها با الگوی عناصر کمیاب پوسته بالایی و گریوکها و انطباق با کارهای آزمایشگاهی انجام یافته،گرانیتوئیدهای گیسور دارای منشأ بارز پوستهای هستند. دمای تشکیل براساس دمای اشباع زیرکن C֯ 790- 748 برآورد شده است. آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک با داشتن ویژگی هایی از قبیل اشکال گرد شده و تخم مرغی و هاله اختلاطی در اطراف آنها، بافت دانهریز، چشمهای کوارتزی و پلاژیوکلازی، دارای بیوتیت تیغهای و آپاتیت سوزنی، فازهای اکسیدی در بیوتیت و وجود روند سهمی شکل (هیپربولیک) بین آنکلاو و گرانودیوریت میزبان به همراه مطالعات ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب، فرآیندهای اختلاط/ آمیختگی (ذوب بخشی) را برای آنها نشان میدهد. الگوی عناصر کمیاب نشان دهنده ارتباط نمونههای گرانیتوئیدی گیسور با سیستم فرورانش است. تجزیه و تحلیل دادههای آن براساس نسبتهای لگاریتمی، محیط برخوردی را نشان میدهد و نمودارهای متمایزکننده تکتونیکی– شیمیایی نیز محیط همزمان تا پس از برخورد را پیشنهاد میدهند که در ارتباط با برخورد بلوک افغان با بلوک لوت تفسیر میشود.
سنگ شناسی
حمید احمدی پور؛ حمیده صالحی نژاد؛ سید حسام الدین معین زاده؛ عباس مرادیان شهر بابکی
چکیده
توده های نفوذی بازیک راویز- شان آباد در غرب رفسنجان، بخشی از نوار ولکانو- پلوتونیکی دهج-ساردوئیه هستند که به صورت دایک و آپوفیز، به درون توالی آتشفشانی-رسوبی ائوسن تزریق شده اند. ضخامت دایک ها تا 4 متر و قطر آپوفیزها تا 10 متر می رسد. جنس آن ها گابرو و دیوریت بوده وکانی های اصلی شامل پلاژیوکلاز و پیروکسن میباشند که در یک زمینه ...
بیشتر
توده های نفوذی بازیک راویز- شان آباد در غرب رفسنجان، بخشی از نوار ولکانو- پلوتونیکی دهج-ساردوئیه هستند که به صورت دایک و آپوفیز، به درون توالی آتشفشانی-رسوبی ائوسن تزریق شده اند. ضخامت دایک ها تا 4 متر و قطر آپوفیزها تا 10 متر می رسد. جنس آن ها گابرو و دیوریت بوده وکانی های اصلی شامل پلاژیوکلاز و پیروکسن میباشند که در یک زمینه دانه ریز پراکندهاند و بافتهای اینترگرانولار و پورفیروئیدی نشان میدهند. این سنگها، ماهیت کالکآلکالن پتاسیم پایین داشته و ویژگی های ژئوشیمیایی محیط های فرورانشی را نشان میدهند. نسبت 87Sr/86Sr اولیه 70403/0 تا 70409/0 و نسبت ایزوتوپ های 143Nd/144Nd آنها از 5128/0 تا 5129/0 در تغییر بوده و مقادیر (εNd(i، بین 52/3 تا 6/6 در نوسان است. این شواهد، به همراه وجود بافت های خاص، نشان می دهد که ماگمای مادر آنها ، دستخوش پدیـده هـای تبلور بخـشی، آلایـش پوستهای و آمیختگی ماگمایی شده است. با توجه به این که توده های مورد نظر، پس از سنگ های آذرین خروجی ائوسن، به درون آن ها تزریق شده اند، می توان آنها را بخشی تأخیری از این ماگماتیسم در کمربند ماگمایی سنوزوئیک کرمان در نظر گرفت که به دنبال فرورانش نئوتتیس به زیر ایران مرکزی و در یک موقعیت تکتونیکی حاشیه قاره، به درون پوسته قاره ای نفوذ کرده اند.
سنگ شناسی
فتح اله مصوری؛ رضا زارعی سهامیه؛ عادل ساکی؛ امیرعلی طباخ شعبانی؛ احمد احمدی خلجی
چکیده
سنگ های دگرگونه پهنه سنندچ-سیرجان (SSZ) در باختر همدان، ناحیه چشمه قصابان تحت نفوذ اولیوین گابروها و گابروهای ژوراسیک میانی قرار گرفته است. این سنگ ها با گرایش آلکالن شامل اولیوین، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، فلوگوپیت، آمفیبول قهوه ای، و بیوتیت می باشد که از ذوب بخشی یک منشاء پریدوتیتیدر میدان پایداری گارنت، اشتقاق یافته است. غنی شدگیLREE ...
بیشتر
سنگ های دگرگونه پهنه سنندچ-سیرجان (SSZ) در باختر همدان، ناحیه چشمه قصابان تحت نفوذ اولیوین گابروها و گابروهای ژوراسیک میانی قرار گرفته است. این سنگ ها با گرایش آلکالن شامل اولیوین، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، فلوگوپیت، آمفیبول قهوه ای، و بیوتیت می باشد که از ذوب بخشی یک منشاء پریدوتیتیدر میدان پایداری گارنت، اشتقاق یافته است. غنی شدگیLREE در الگوی عادی سازی شده عناصر REE نسبت به کندریت و مقادیر بالاینسبت هایLaN/YbN (6.65-11.25)Nb/Yb(22-22.38), و Nb/Y (>1)نشان می دهد که این گابروها از منشاء پلوم های گوشته ای مولد بازالت های با گرایش جزایر اقیانوسی(OIB-like) مشتق شده و در پوسته قاره ای نفوذ کرده است. با توجه به الگوی ژئودینامیک حاکم بر این پهنه در ژوراسیک میانی که به فرورانش پوسته اقیانوس تتیس جوان به زیر حاشیه جنوب باختری سنندج-سیرجان نسبت داده شده است، مدل فرورانش "پشته-گودال" برای اینگابروها پیشنهاد می شود. بر اساس این مدل، فرورانش پشته میان اقیانوسی تتیس جوان به زیر پوسته قاره ای سبب ایجاد پنجره لیتوسفری و نفوذ مذاب های داغ استنوسفری به پهنه سنندج-سیرجان شده است.تشکیل حجم زیاد گرانیتوئیدهای پرآلومینوس نوع Sدر کمپلکس گرانیتوئیدی الوند منطقه همدان می تواند به ذوب متاپلیت ها، در طی فرآیند های فرورانش پشته نسبت داده شود.
سنگ شناسی
غلامرضا قدمی؛ محمد پوستی
چکیده
ناحیه مورد مطالعه در کوه گروم، شمال شهرستان رودان، در محل برخورد زونهای زاگرس و مکران واقع شده است و بخشی از نوار افیولیتی رودان -میناب میباشد. اولترامافیکهای مطالعه شده شامل لرزولیت و هارزبورژیت و کانیهای زمینه اولیوین، ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن و کانی فرعی کروم اسپینل است.بر اساس دادههای ژئوشیمیایی مقادیرCaO ، MgO، TiO2 و V این سنگها ...
بیشتر
ناحیه مورد مطالعه در کوه گروم، شمال شهرستان رودان، در محل برخورد زونهای زاگرس و مکران واقع شده است و بخشی از نوار افیولیتی رودان -میناب میباشد. اولترامافیکهای مطالعه شده شامل لرزولیت و هارزبورژیت و کانیهای زمینه اولیوین، ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن و کانی فرعی کروم اسپینل است.بر اساس دادههای ژئوشیمیایی مقادیرCaO ، MgO، TiO2 و V این سنگها در محدوده ی افیولیتهایی کوهزایی غیر سرپانتینی قرار میگیرند،با توجه به دادههای تجزیه نقطه ای، Mg# الیوینهای لرزولیتها بین 15/91 تا 24/93 بوده که نشان منشأ دیرگداز و تفاله ای بودن الیوین میباشد. کلینوپیروکسنهای موجود در لرزولیتها نیز از نوع دیوپسیدی و اسپینلها از نوع فقیر از کروم هستند. مطالعات تفصیلی بر روی اسپینل موجود در این سنگها، مقادیر بالای Mg# (77-71) و Al2O3 (31/46 تا 98/52 درصد وزنی) و مقادیر پایین) Cr# 22-14) را نشان میدهند.نسبت کروم به آلومینیم (Cr/Al) کانی اسپینل لرزولیتها برابر 19/0 است و مقدارFe3+ اسپینلهای موجود در لرزولیتهای مطالعه شده بسیار پایین (1/0>) است. بر اساس دادههای ژئوشیمیایی سنگ کل و شیمی کانی اسپینل، نمونه های مورد مطالعه در محل مورب تشکیل شده اند، شواهد کانی شناسی نشان از عبوریک ماگمای مورب از درون تفاله های باقی مانده در این محیط تکتونیکی را می دهد.
سنگ شناسی
اشرف ترکیان؛ نفیسه صالحی
چکیده
آتشفشان‌های احمدآباد، طهمورث و قره‌طوره بخشی از مراکز آتشفشانی موجود در محور قروه- بیجار و جزیی از برونزدهای ماگمایی بازوی شمالی زون سنندج سیرجان، با عنوان همدان-تبریز، را تشکیل میدهند. ترکیب سنگهای آتشفشانی بطور عمده بازالت و بافتهای پورفیری، میکرولیتیک پورفیری و گلومروپورفیری به وفور قابل مشاهده هستند. فنوکریست‌های ...
بیشتر
آتشفشان‌های احمدآباد، طهمورث و قره‌طوره بخشی از مراکز آتشفشانی موجود در محور قروه- بیجار و جزیی از برونزدهای ماگمایی بازوی شمالی زون سنندج سیرجان، با عنوان همدان-تبریز، را تشکیل میدهند. ترکیب سنگهای آتشفشانی بطور عمده بازالت و بافتهای پورفیری، میکرولیتیک پورفیری و گلومروپورفیری به وفور قابل مشاهده هستند. فنوکریست‌های عمده شامل کلینوپیروکسن و الیوین میباشند. فراوانی کلینوپیروکسن در بازالت‌های قره‌طوره کمتر و کانی الیوین به عنوان فنوکریست عمده در سنگهای این مرکز آتشفشانی یافت میشود. درشت بلورهای کلسنوپیروکسن منطقه‌بندی عادی، در برخی موارد معکوس و آثار خوردگی خلیجی نشان میدهند، که حاکی از عدم تعادل با مذاب میزبان است. نتایج بررسی شرایط فیزیکوشیمیایی حاکم بر ماگما (دما و فشار) با استفاده از کانی کلینوپیروکسن حاکی از آن است که سنگهای آتشفشان‌های احمدآباد و طهمورث در دمای 1100 تا 1300 درجه سانتیگراد و فشار 3 تا 11 کیلوبار و بازالت‌های آتشفشان قره‌طوره در دمای 800 تا 1100 درجه سانتیگراد و فشار 0 تا 3 کیلوبار تشکیل شدهاند. . فوگاسیته بالای اکسیژن در این سنگها و هم‌سویی دما و فشار درشت بلورهای الیوین در این منطقه، با دما و فشار بلورهای کلینوپیروکسن در احمدآباد و طهمورث همگی نشان میدهند که بلورهای کلینوپیروکسن در منطقه قره‌طوره در اعماق کمتر و احتمالاً در یک مخزن نیمه عمیق، شکل گرفتهاند.
سنگ شناسی
مرضیه اباذری؛ سیدسعید محمدی؛ ملیحه نخعی
چکیده
منطقه عباس‌آباد در شمال خاور سربیشه، در بخش شمالی زمیندرز سیستان و در استان خراسان جنوبی واقع شده است. در این منطقه سنگ-های آتشفشانی ترشیری با ترکیب حدواسط تا اسیدی شامل آندزیت بازالتی، آندزیت و داسیت رخنمون دارند. کانیهای تشکیل‌دهنده در سنگهای آندزیت بازالتی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و الیوین، در آندزیت‌ها شامل پلاژیوکلاز، ...
بیشتر
منطقه عباس‌آباد در شمال خاور سربیشه، در بخش شمالی زمیندرز سیستان و در استان خراسان جنوبی واقع شده است. در این منطقه سنگ-های آتشفشانی ترشیری با ترکیب حدواسط تا اسیدی شامل آندزیت بازالتی، آندزیت و داسیت رخنمون دارند. کانیهای تشکیل‌دهنده در سنگهای آندزیت بازالتی شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن و الیوین، در آندزیت‌ها شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند، پیروکسن و در داسیتها شامل پلاژیوکلاز، کوارتز، بیوتیت و هورنبلند هستند. سنگهای مورد مطالعه دارای ماهیت کالکآلکالن پتاسیم متوسط تا بالا میباشند. اغلب نمونهها غنیشدگی در (K, Rb, Sr, Cs) LILEs (به استثنای (Ba نسبت به HFSEs (Y, P, Ti, Ta, Nb) را نشان میدهند که بیانگر وابستگی این سنگها به محیط فرورانش و حاشیه قارهای فعال میباشد. مقادیر نسبتا پایین (La/Yb)N )67/7 تا 48/13) و Dy/Yb (کمتر از 2) در گدازه‌های عباس‌آباد، نشاندهنده رخداد ذوب بخشی گوشته در منطقه انتقالی ذوب بخشی اسپینل-گارنت لرزولیت است. بر اساس غلظت عناصر کمیاب Ce، Yb و Sm، ماگما از عمق حدود 95 تا 105 کیلومتری منشاء گرفته است.
سنگ شناسی
مهنوش بهجتی؛ علی احمدی؛ حبیب بیابانگرد
چکیده
سنگ های آذرین خروجی مجموعه آذرین کوله سنگی- ملک سیاه‌کوه شامل بازالت آلکالن، بازالت، آندزیت بازالتی، آندزیت، داسیت و تراکیت هستند. در نمودار K2O در برابر SiO2، نمونههای بازالتی در محدوده شوشونیتی و سایر نمونهها در محدوده کالک آلکالن پتاسیم متوسط قرار میگیرند. همچنین، متوسط نسبت های La/Yb، Rb/Zr و Cs/Hf در بازالت‌های آلکالن و ساب ...
بیشتر
سنگ های آذرین خروجی مجموعه آذرین کوله سنگی- ملک سیاه‌کوه شامل بازالت آلکالن، بازالت، آندزیت بازالتی، آندزیت، داسیت و تراکیت هستند. در نمودار K2O در برابر SiO2، نمونههای بازالتی در محدوده شوشونیتی و سایر نمونهها در محدوده کالک آلکالن پتاسیم متوسط قرار میگیرند. همچنین، متوسط نسبت های La/Yb، Rb/Zr و Cs/Hf در بازالت‌های آلکالن و ساب آلکالن به ترتیب 7، 47 و 63 برابر N-MORB است. غنی شدگی قابل توجه از عناصر LIL و LRE و فقیر شدگی نسبی از HREE ها نشان می دهد که گوشته غنی شده تر از منشاء OIB بوده و در محدوده پایداری فلوگوپیت و گارنت قرار دارد. مدل سازی ذوب غیرمدال ترکیب منشاء نمونه های دارای MgO بیش از 6 % وزنی، بیشترین همخوانی را با ذوب بخشی حدود 5% از مخلوط گوشته های فلوگوپیت لرزولیتی و گارنت لرزولیتی به ترتیب به نسبت 80 % و20% دارد. مدلسازی AFC و مقادیر Pb در برابر Pb/Ce، و Rb در برابر K/Rb با وقوع آلایش در سنگ های تفریق یافته تطابق دارد. همچنین، تهی شدگی از Y و افزایش نسبت Sr/Y در سنگ های تفریق یافته به علاوه نسبت Rb/Nb بیش از 8 با وقوع آلایش پوسته ای در این نمونه ها مطابقت دارد.
سنگ شناسی
محسن مؤید؛ محمد امین صفی خانی؛ رباب حاجی علی اوغلی؛ نصیر عامل؛ احمد جهانگیری
چکیده
منطقه مورد مطالعه در کوههای میشو، شمال غرب مرند واقع شده است. سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی-تخریبی پلیوسن عمده برونزدهای سنگی منطقه را تشکیل می دهند. انواع مختلف زنولیت های لامپروفیری، میکا پیروکسنیتی، کربناته و آمفیبولیتی داخل سنگهای آندزیتی مشاهده می شوند. زنولیت لامپروفیری متشکل از درشت بلورهای بیوتیت و کلینوپیروکسن در زمینه ای ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در کوههای میشو، شمال غرب مرند واقع شده است. سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی-تخریبی پلیوسن عمده برونزدهای سنگی منطقه را تشکیل می دهند. انواع مختلف زنولیت های لامپروفیری، میکا پیروکسنیتی، کربناته و آمفیبولیتی داخل سنگهای آندزیتی مشاهده می شوند. زنولیت لامپروفیری متشکل از درشت بلورهای بیوتیت و کلینوپیروکسن در زمینه ای از همین بلورها همراه با پلاژیوکلاز با بافت شاخص پورفیریک و هیالوپورفیریک می باشد. زنولیت لامپروفیری بر اساس ترکیب کانی‌شناسی از نوع کرسانتیت می باشد. کانی های تشکیل دهنده زنولیت میکا پیروکسنیتی شامل بلورهای کلینوپیروکسن، بیوتیت، پلاژیوکلاز، (±) هورنبلند و کانی های تیره است. زنولیت کربناته متشکل از بلورهای پراکنده پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و کمتر آمفیبول و بیوتیت در خمیره کربناتی است. بر اساس شیمی بلورهای کلینوپیروکسن ترکیب ماگما در زنولیت های میکا پیروکسنیتی و لامپروفیری کالک آلکالن تعیین می شود. ترکیب بیشتر کلینوپیروکسن ها در زنولیت های لامپروفیری و میکا پیروکسنیتی با شرایط فوگاسیته بالای اکسیژن مطابقت دارد. دماهای محاسبه شده برای زنولیت های میکا پیروکسنیتی C 1200-C1100 و لامپروفیری C 800-C1080 در فشارهای 5 تا 10 کیلوبار برآورد شده است. حرارت و فشار زنولیت آمفیبولیتی بر اساس شیمی تک کانی آمفیبول بترتیب حدود (oC12 ±) 750 تا 800 درجه سانتی گراد و 6/0±2/6 کیلوبار محاسبه شد.
سنگ شناسی
مهین هاشمی؛ ناهید شبانیان؛ علیرضا داودیان؛ حسین عزیزی
چکیده
تتخمین مسیرهای دما - فشار دگرشکلی برای سنگهای دگرگونی که یک تاریخ دگرشکلی پیچیده را تجربه کرده‌اند معمولاً وابسته به ارتباط بین تجمعات دگرگونی متوالی و ریزساختارهای مختلفی است که حفظ شدهاند. با تغییر شرایط دما-فشار، کانیهای دگرگونی با یک ریز ساختار، که خاص آن شرایط است، می‌توانند از لحاظ شیمیایی دوباره به تعادل برسند. پاراگنایس‌های ...
بیشتر
تتخمین مسیرهای دما - فشار دگرشکلی برای سنگهای دگرگونی که یک تاریخ دگرشکلی پیچیده را تجربه کرده‌اند معمولاً وابسته به ارتباط بین تجمعات دگرگونی متوالی و ریزساختارهای مختلفی است که حفظ شدهاند. با تغییر شرایط دما-فشار، کانیهای دگرگونی با یک ریز ساختار، که خاص آن شرایط است، می‌توانند از لحاظ شیمیایی دوباره به تعادل برسند. پاراگنایس‌های میلونیتی پیرامون دریاچه سد زاینده‌رود که در محدوده میلونیت‌های درجه پایین و متوسط قرار میگیرند بر اساس مطالعات پتروگرافی و ریز ساختاری حداقل 3 مرحله دگرگونی و 3 مرحله دگرشکلی را پشت سر گذاشته‌اند. مرحله اول (قدیمی‌ترین مرحله دگرگونی قابل تشخیص) دگرگونی در حد رخساره اکلوژیت بوده است که در این مرحله کانیهای فشار بالایی مثل روتیل و مسکویت فنژیتی، گارنت همراه با فلدسپات آلکالن تشکیل شده که به‌صورت ادخال در گارنت یا فلدسپات و یا در زمینه سنگ قرار دارند. فلدسپات‌های میزبان بر اساس شواهد پتروگرافی در رخساره آمفیبولیت تشکیل شدهاند. در نهایت دگرگونی پسرونده در حد رخساره شیست سبز تحتانی رخ داده است که شاهد آن سریسیتی شدن برخی از فلدسپات‌ها، کلریتی شدن برخی از بیوتیت‌ها و تشکیل کلریت و کوارتز در داخل و اطراف برخی از گارنت‌ها میباشد. همزمان با این مراحل دگرگونی پسرونده شواهدی از ریزساختارهای دگرشکلی دمای نسبتاً بالا تا دما پایین وجود دارد. از تلفیق شواهد دگرگونی و دگرشکلی نتیجه میشود این سنگها که از اعماق نسبتاً زیاد بالا آمده‌اند، در حین بالا آمدن مراحل مختلف دگرگونی پسرونده را تحمل کرده‌اند و دگرشکلی‌های متعددی نیز بر روی این مجموعه اثر کرده است.
سنگ شناسی
لیلا ملکی؛ نعمت‌اله رشیدنژاد عمران؛ عبدالرحیم هوشمندزاده
چکیده
مجموعة دگرگونی بنه‌شورو در شرق روستای ساغند و در حوزة ایران مرکزی واقع شده‌است. این مجموعه از گنایسهای کوارتز-فلدسپاتیک (کانی تیرة کمتر از 5 درصد)، بیوتیت -آمفیبول گنایس ، واحدهای متابازیت، انواع شیست با میان لایههایی از مرمر و کوارتزیت و نفوذیهای مافیک و اسیدی تشکیل شده که مجموعاً دگرگونی قهقرایی در حد رخسارة آمفیبولیت ...
بیشتر
مجموعة دگرگونی بنه‌شورو در شرق روستای ساغند و در حوزة ایران مرکزی واقع شده‌است. این مجموعه از گنایسهای کوارتز-فلدسپاتیک (کانی تیرة کمتر از 5 درصد)، بیوتیت -آمفیبول گنایس ، واحدهای متابازیت، انواع شیست با میان لایههایی از مرمر و کوارتزیت و نفوذیهای مافیک و اسیدی تشکیل شده که مجموعاً دگرگونی قهقرایی در حد رخسارة آمفیبولیت پایینی را متحمل شدهاند. مطالعة ژئوشیمیایی متابازیت‌های این مجموعه در کوه زمانآباد و پشتة گلمنده، بیانگر وجود دو الگوی توزیع غنی شدة متفاوت در نمودارهای به هنجار شدة عناصر فرعی و کمیاب این سنگها نسبت به MORB میباشد. الگوی اول فاقد و الگوی دوم دارای آنومالی منفی در Nb و Taاست. مطالعة ژئوشیمی سنگ کل به همراه نسبتهای ایزوتوپیSr-Nd، بیانگر دخالت دو منشأ گوشته‌ای متفاوت در تشکیل ماگمای مادر متابازیتها در یک محیط پشت قوسی است. منبع گوشته‌ای غنی از تیتانیوم، مانند دنبالة پلومهای گوشته‌ای در تشکیل نمونههای غنی از Ta و Nb وگوشتة غنی شدة قدیمی متأثر از فرورانش در تشکیل نمونههای تهیشده از Ta و Nb نقش دارد.
سنگ شناسی
ساناز یاجم؛ جلیل قلمقاش
چکیده
توده‌های نفوذی شرق سنندج تا گلالی، واقع در شمال پهنه سنندج – سیرجان، بخشی از کوهزاد زاگرس بوده و متشکل از توده‌های نفوذی مرکب و چند‌فازی است که در حین فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به‌زیر پلیت اورازایا پدید آمده‌اند. لوکوگرانیت‌های آلکالن، پتاسیم بالا و فروئن، نماینده ماگماتیسم A-type در این گستره هستند. با وجود شباهت‌های کانی‌شناسی ...
بیشتر
توده‌های نفوذی شرق سنندج تا گلالی، واقع در شمال پهنه سنندج – سیرجان، بخشی از کوهزاد زاگرس بوده و متشکل از توده‌های نفوذی مرکب و چند‌فازی است که در حین فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به‌زیر پلیت اورازایا پدید آمده‌اند. لوکوگرانیت‌های آلکالن، پتاسیم بالا و فروئن، نماینده ماگماتیسم A-type در این گستره هستند. با وجود شباهت‌های کانی‌شناسی و ایزوتوپی، لوکوگرانیت‌ها بر‌مبنای شواهد ژئوشیمی، ایزوتوپی و نتایج سن‌سنجی بلورهای زیرکن، دو دسته‌گی آشکاری به نمایش می‌گذارند. لوکوگرانیت قلای‌لان با سن تبلور 3 ± 159 میلیون‌سال، A1-type است. سایر لوکوگرانیت‌ها A2-type هستند و به فاصله زمانی حدود 20 میلیون‌سال بعد (Ma 149-140) متبلور شدهاند. در واقع نفوذ ماگمای مافیک گوشته‌ای، موتور محرکه‌ی ذوب‌بخشی پی‌سنگ از پیش‌بارور و هتروژن سنندج-سیرجان بوده و سنگهای قلای‌لان را پدید‌آورده‌است. لوکوگرانیت‌های جوانتر با ماهیت A2-Type، ساز‌و‌کاری متفاوت دارند. این سنگها حاصل ذوب‌بخشی پی‌سنگ مشابه و از پیش‌بارور هستند که به فاصله زمانی 20 میلیون‌سال پس از تکتونیک فشارشی پدید آمده‌اند. بالازدگی آستنوسفر در اثر کشش حاصل از عقب‌گرد یا افزایش شیب ورقه فرورانده پس از تکتونیک فشارشی حاکم بر منطقه، می‌تواند عامل ذوب پوسته و تشکیل لوکوگرانیت‌های آلکالن جوان باشد.
سنگ شناسی
مرضیه اسدی آورگانی؛ مهدی رضایی کهخائی؛ حبیب اله قاسمی
چکیده
کالدرای نئوژن قره چای در 30 کیلومتری جنوب خاور قوچان، در زون بینالود واقع شده است. سنگ های آتشفشانی این کالدرا دارای ترکیب غالب داسیتی و بافت های متنوع پورفیری، غربالی، جریانی بوده و از پلاژیوکلاز و آمفیبول تشکیل شده اند. نمودارهای چندعنصری و بهنجار شده نسبت به ترکیب کندریت و گوشته اولیه برای این سنگ ها، نشان دهنده غنی شدگی نسبی آنها ...
بیشتر
کالدرای نئوژن قره چای در 30 کیلومتری جنوب خاور قوچان، در زون بینالود واقع شده است. سنگ های آتشفشانی این کالدرا دارای ترکیب غالب داسیتی و بافت های متنوع پورفیری، غربالی، جریانی بوده و از پلاژیوکلاز و آمفیبول تشکیل شده اند. نمودارهای چندعنصری و بهنجار شده نسبت به ترکیب کندریت و گوشته اولیه برای این سنگ ها، نشان دهنده غنی شدگی نسبی آنها از عنصرهای خاکی نادر سبک و لیتوفیل بزرگ یون و تهی شدگی نسبی آنها از عنصرهای خاکی نادر سنگین و عنصرهای با شدت میدان بالا است. سرشت کالکآلکالن و ناهنجاری منفی آشکار در عنصرهای با شدت میدان بالا، آنومالی مثبت Pb، مقادیر زیاد Sr،Sr/Y ، Na2O /K2O و مقدارهای کم K و MgO در این سنگ ها نشانگر ویژگی های ماگماهای آداکیتی پرسیلیس مرتبط با محیط‌های حاشیه فعال قاره ای است. ماگمای سازنده سنگ های کالدرای قره چای از ذوب بخشی سنگ منشأ اکلوژیتی حاصل از دگرگونی لیتوسفر اقیانوسی فرورانده نئوتتیس سبزوار به زیر لبه جنوبی پهنه البرز خاوری در نئوژن پدید آمده اند. گمان می رود گسل های بزرگ امتدادلغز قوچان و دره گز سبب ایجاد یک محیط تراکششی شده و نقش مهمی در تشکیل این کالدرا داشته اند.
سنگ شناسی
سیما پیغمبری؛ مهدیه محمدی؛ حمید احمدی پور
چکیده
کرومیتیت‌های نیامی در اندازه‌های متفاوت همراه با غلاف‌های دونیتی در قسمت‌های مختلف مجموعه اولترامافیک آب بید واقع در قسمت جنوب شرقی کمربند افیولیتی زاگرس رخنمون دارند. توده‌های کرومیتیت آب بید اغلب به شکل عدسی یا لایه‌ای بوده ساخت‌های ماگمایی مختلفی مانند توده ای، پراکنده و لایه ای را نشان میدهند. میزان Cr#، Al2O3 و TiO2 در کرومیتیت‌های ...
بیشتر
کرومیتیت‌های نیامی در اندازه‌های متفاوت همراه با غلاف‌های دونیتی در قسمت‌های مختلف مجموعه اولترامافیک آب بید واقع در قسمت جنوب شرقی کمربند افیولیتی زاگرس رخنمون دارند. توده‌های کرومیتیت آب بید اغلب به شکل عدسی یا لایه‌ای بوده ساخت‌های ماگمایی مختلفی مانند توده ای، پراکنده و لایه ای را نشان میدهند. میزان Cr#، Al2O3 و TiO2 در کرومیتیت‌های آب بید به ترتیب از 43/58 تا 36/65، 03/18 تا 58/22 و 20/0 تا 39/0 متغیر است. مقادیر Al2O3، TiO2 و FeO/MgO محاسبه شده برای مذاب مادر کرومیتیت‌های آب بید در طیف مذاب‌های توله‌ایتی قرار می‌گیرد. ویژگیهای ساختاری از قبیل مرز ناگهانی کرومیتیت و دونیت های غلافی با هارزبورژیت‌های میزبان، عدم انطباق ضخامت دونیت و کرومیتیت و وجود ساخت‌های مختلف، نشاندهنده مدل ماگمایی-متاسوماتیک در طول شبکه‌ای از کانالهای بهم پیوسته دونیتی است. ویژگیهای شیمی کانی کرومیتیت‌ها و ترکیب مذاب مادر کرومیتیت‌های مجموعه آب بید نشانگر آن است که توده اولترامافیک آب بید بخشی از یک سکانس افیولیتی در زون سوپراسابداکشن میباشد. هارزبورژیت‌های میزبان تحت تاثیر درجات مختلف ذوب بخشی و واکنش مذاب/سنگ واقع شده که سبب ایجاد کانالهای دونیتی گردیده که خود عبور و چرخش مذاب مادر کرومیتیت ها را تسهیل نموده است. درجات متوسط ذوب بخشی گوشته و سایر شواهد از جمله شیمی کانی کرومیت می‌تواند نشاندهنده محیط‌های گسترش اقیانوسی پشت کمانی باشد. بنابراین میتوان هارزبورژیت‌های مجموعه آب بید را بخشی از گوه گوشته ای بالای اقیانوس فرورونده نئوتتیس در نظر گرفت که در زیر یک مرکز گسترش در حوضه پشت کمانی با سن احتمالی تریاس بالایی تا کرتاسه واقع شده است.
سنگ شناسی
سید نوید سید مردانی؛ محسن مؤذن؛ احمد جهانگیری
چکیده
مجموعه دگرگونی موته- گلپایگان در شمال شهرستان گلپایگان در استان اصفهان واقع شده است. این مجموعه دارای انواع سنگهای دگرگونی است که از جمله آنها میتوان به انواع شیستهای رسی، آمفیبولیتها، نایسها، کوارتزیتها و مرمرها اشاره کرد. گارنت شیستها از جمله شیستهای منطقه هستند که از لحاظ کانیایی انواع مختلفی را شامل میشوند. ...
بیشتر
مجموعه دگرگونی موته- گلپایگان در شمال شهرستان گلپایگان در استان اصفهان واقع شده است. این مجموعه دارای انواع سنگهای دگرگونی است که از جمله آنها میتوان به انواع شیستهای رسی، آمفیبولیتها، نایسها، کوارتزیتها و مرمرها اشاره کرد. گارنت شیستها از جمله شیستهای منطقه هستند که از لحاظ کانیایی انواع مختلفی را شامل میشوند. این سنگهای دگرگونی شامل کانیهای گارنت، کوارتز، کلریت، مسکوویت، بیوتیت، استارولیت، آندالوزیت، کیانیت و سیلیمانیت هستند. بافتهای لپیدوبلاستی، پورفیروبلاستی، پوییکیلوبلاستی، چشمی و میلیپد در این شیستها قابل مشاهده هستند. در منطقه مطالعاتی با حرکت از جنوب باختری به سمت شمال خاوری بر درجه دگرگونی سنگها افزوده میشود. بهطوری که سنگهای دگرگونی در جنوب باختری در حد اسلیت و فیلیت هستند و به تدریج به سمت شمال خاور سنگهای دگرگونی کلریتشیست، بیوتیتشیست، گارنتشیست، استارولیتشیست، سیلیمانیتشیست و کیانیتشیست به ترتیب برونزد دارند. برونزد این سنگها با پدیدار شدن زونهای کلریت، بیوتیت، گارنت، استارولیت، سیلیمانیت و کیانیت در منطقه همراه است. توالی این زونها با گرادیان دگرگونی نوع بارووین در دگرگونی ناحیهای تطابق کامل دارد. زونهای کلریت، بیوتیت و گارنت مربوط به رخساره شیست سبز و زونهای استارولیت، کیانیت و سیلیمانیت مربوط به رخساره آمفیبولیت هستند. به روش دماسنجی گارنت- بیوتیت برای گارنتشیستهای مورد مطالعه بازه دمایی در حد 471 تا 581 به دست آمد. این دگرگونی در نتیجه برخورد قارهای اتفاق افتاده است.
سنگ شناسی
سیاوش امیدیان فر؛ محمد رهگشای؛ ایمان منصف
چکیده
گرانیتویید کودکان در فاصله 100 کیلومتری جنوب بیرجند، 18 کیلومتری شمال معدن قلعهزری و در شرق ایران واقع شدهاند. این توده نفوذی متعلق به پهنه آتشفشانی- نفوذی بلوک لوت است. این سنگهای نفوذی (ائوسن- الیگوسن) از نظر پتروگرافی شامل دیوریت، مونزودیوریت، کوارتزمونزودیوریت، تونالیت، تونالیت پورفیری، گرانودیوریت، گرانیت و گرانیت پورفیری ...
بیشتر
گرانیتویید کودکان در فاصله 100 کیلومتری جنوب بیرجند، 18 کیلومتری شمال معدن قلعهزری و در شرق ایران واقع شدهاند. این توده نفوذی متعلق به پهنه آتشفشانی- نفوذی بلوک لوت است. این سنگهای نفوذی (ائوسن- الیگوسن) از نظر پتروگرافی شامل دیوریت، مونزودیوریت، کوارتزمونزودیوریت، تونالیت، تونالیت پورفیری، گرانودیوریت، گرانیت و گرانیت پورفیری هستند. سنگهای نفوذی در این محدوده دارای سرشت ماگمایی کالکآلکالن با پتاسیم بالا تا شوشونیتی، متاآلومین و گرانیتوییدهای از نوع I هستند. غنیشدگی LILE نسبت به HFSE (93/124-12/38RbN/YN: )، آنومالی منفی Nb و Ti و میزان نسبتأ بالای LREE نسبت به HREE (03/12-74/6LaN/YbN: ) در تمامی نمونهها، از شاخصههای ماگماتیسمهای مرتبط با فرورانش و وجود آنومالی مثبت K و Pb از نشانههای درگیر شدن ماگمای اولیه با سنگهای پوستهای در این محدوده است. در نمودارهای عنکبوتی، موازی بودن روند نمونهها حاکی از خاستگاه مشابه آنهاست. نسبتهای عنصری و نمودارهای مختلف نشان از تشکیل این توده نفوذی در یک حاشیه فعال قارهای با ضخامت پوستهای کمتر از 45 کیلومتر در مرحله قبل از برخورد دارد. ماگمای والد در نتیجه ذوب بخشی (کمتر از 5 درصد) از یک پریدوتیت غنی شده واقع در گوه گوشته‌ای (اسپینل لرزولیت) ایجاد شده است.
سنگ شناسی
زهرا بدرزاده
چکیده
ترکیب عمومی توده گرانیتوئیدی چلتیان که در منتهی‌الیه جنوبشرقی زون سنندج-سیرجان قرار گرفته است، ترونجمیتی Al پایین با ماهیت تولئیتی تا ترانزیشنال میباشد. این توده درون نهشته‌های رسوبی-آتشفشانی اوایل مزوزوئیک نفوذ نموده است. برپایه سن‌سنجی بلورهای زیرکن که به روش(SHRIMP) Pb-U انجام شد، سن توده مورد مطالعه187.5±3.2 میلیون سال برآورد ...
بیشتر
ترکیب عمومی توده گرانیتوئیدی چلتیان که در منتهی‌الیه جنوبشرقی زون سنندج-سیرجان قرار گرفته است، ترونجمیتی Al پایین با ماهیت تولئیتی تا ترانزیشنال میباشد. این توده درون نهشته‌های رسوبی-آتشفشانی اوایل مزوزوئیک نفوذ نموده است. برپایه سن‌سنجی بلورهای زیرکن که به روش(SHRIMP) Pb-U انجام شد، سن توده مورد مطالعه187.5±3.2 میلیون سال برآورد شده است. توده مورد مطالعه دارای Al2O3 کمتر از 15wt.%، نسبت Sr/Y پایین، REE کمتر تفریقیافته و نسبت (La/Yb)N پایین میباشد. در نمودارهای عنکبوتی عادیشده نسبت به گوشته اولیه نمونههای مورد مطالعه غنیشدگی از عناصر LILEs مانند K، Rb، Ba و Th نسبت به HFSEs مانند Nb، Ta و Ti نشان میدهند که ویژگی شاخص سنگهای وابسته به کمان میباشد. براساس ویژگیهای زمینشناسی و ژئوشیمیایی ماگمای منشأ توده مورد مطالعه از ذوب بخشی دهیدراسیون سنگ مادر مافیک با ترکیب آمفیبولیتی در فشار کم حاصل شده و در یک حوضه کششی وابسته به فرورانش در اوایل ژوراسیک میانی جایگزین شده است.
سنگ شناسی
اسما نظری نیا؛ سید محسن مرتضوی؛ محسن آروین؛ محمد پوستی
چکیده
باتولیت الیگوسن ساردوییه، با روند شمال باختر- جنوب خاور، در استان کرمان و در بخش جنوب خاوری کمان ماگمایی ارومیه- دختر قرار دارد و به درون واحدهای آتشفشانی ائوسن متشکل از آندزیت، آندزیت- بازالت و مقدار کمی بازالت همراه با آذرآواریها تزریق شده است. این باتولیت از سنگهای اسیدی و حدواسط مانند دیوریت، تونالیت، گرانودیوریت ...
بیشتر
باتولیت الیگوسن ساردوییه، با روند شمال باختر- جنوب خاور، در استان کرمان و در بخش جنوب خاوری کمان ماگمایی ارومیه- دختر قرار دارد و به درون واحدهای آتشفشانی ائوسن متشکل از آندزیت، آندزیت- بازالت و مقدار کمی بازالت همراه با آذرآواریها تزریق شده است. این باتولیت از سنگهای اسیدی و حدواسط مانند دیوریت، تونالیت، گرانودیوریت و مونزوگرانیت تشکیل شده است. بررسیهای شیمی دو کانی پلاژیوکلاز و آمفیبول نشان میدهد که ترکیب پلاژیوکلازها با An 24-43از الیگوکلاز تا آندزین متغیر بوده و آمفیبول با ترکیب مگنزیوهورنبلند از نوع کلسیک است. مطالعات صحرایی، سنگشناسی و ژئوشیمیایی نشان میدهند که ماگمای سازنده این توده از نوع I، متاآلومین تا کمی پرآلومین است و در سری کالکآلکالن جای می‌گیرد. در الگوی عنکبوتی نرمالیز شده به گوشته اولیه، نمونههای مورد مطالعه غنیشدگی از عناصر با شعاع یونی بزرگ (LILE) مانند U، K، Pb، Sr و تهیشدگی از عناصر با قدرت یونی زیاد (HFSE) مانند Nb، Ta، Ti دارند که از ویژگی شاخص ماگماهای موقعیت زمینساختی کمان آتشفشانی در حاشیه فعال قارهای است. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی باتولیت ساردوییه به نظر میرسد که در اثر ذوب بخشی سنگهای متابازیک پوسته زیرین ایجاد شدهاند.
سنگ شناسی
َشهرام خلیلی مبرهن؛ سجاد خسروی مشیزی
چکیده
توده نفوذی قلعه گبری با سن ژوراسیک بالایی به داخل سنگ های رسوبی ژوراسیک زیرین تزریق شده است. بر اساس مطالعات صحرایی، کانی شناسی و ژئوشیمی ترکیب سنگ شناسی منطقه شامل گرانودیوریت، مونزوگرانیت، سینوگرانیت، گرانیت غنی از کوارتز و دیوریت-گابرو می باشد. نمودارهای ژئوشیمیایی بررسی تغییرات اکسیدی و عناصر سازگار و ناسازگار نشان دهنده عملکرد ...
بیشتر
توده نفوذی قلعه گبری با سن ژوراسیک بالایی به داخل سنگ های رسوبی ژوراسیک زیرین تزریق شده است. بر اساس مطالعات صحرایی، کانی شناسی و ژئوشیمی ترکیب سنگ شناسی منطقه شامل گرانودیوریت، مونزوگرانیت، سینوگرانیت، گرانیت غنی از کوارتز و دیوریت-گابرو می باشد. نمودارهای ژئوشیمیایی بررسی تغییرات اکسیدی و عناصر سازگار و ناسازگار نشان دهنده عملکرد توامان پدیده های تفریق ،هضم ، اختلاط و آلایش ماگمایی است. سنگ های مورد مطالعه از لحاظ تقسیم بندی های ژنتیکی از نوع I و سری مگنتیتی می باشند و با توجه به نمودارهای مختلف تمایز محیط تکتونیکی، در محیط قوس های آتشفشانی (VAG) قرار می گیرند. بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی، دارای سرشت متاآلومین تا پرآلومین و از دید سری ماگمایی از نوع کالک آلکالن پتاسیم پایین می باشد. در بررسی نمودارهایREE ، غنی شدگی از LREE نسبت به HREE و غنی شدگی از LILE، تهی شدگی از عناصر Nb و Ti می تواند به دلیل آلایش و وابستگی آنها به مناطق فرورانش باشد. بر پایه موقعیت قرارگیری منطقه در پهنه سنندج- سیرجان به نظر می رسد که توده نفوذی مورد مطالعه حاصل فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر پوسته قاره ای ایران مرکزی باشد. واژه های کلیدی: قلعه گبری، گرانیتوئید، ژئوشیمی، اختلاط ، تفریق،آلودگی، فرورانش قاره ای، جیرفت، استان کرمان.
سنگ شناسی
لیلی بسطامی؛ میررضا موسوی؛ محبوبه حسینی برزی؛ بهاء الدین حمدی
چکیده
ماسه‌سنگ‌های سازند دورود (پرمین پیشین) به‌منظور بررسی خاستگاه، جایگاه زمینساختی، سنگ مادر و شرایط آب و هوای دیرینه در برش خور، واقع در البرز مرکزی مورد مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمیایی قرار گرفتهاند. سازند دورود با ضخامت 360 متر، عمدتا شامل ماسه‌سنگ‌های ریز و متوسط دانه به همراه مقادیر کمتری رسوبات کربناته و گل‌سنگ میباشد. به ...
بیشتر
ماسه‌سنگ‌های سازند دورود (پرمین پیشین) به‌منظور بررسی خاستگاه، جایگاه زمینساختی، سنگ مادر و شرایط آب و هوای دیرینه در برش خور، واقع در البرز مرکزی مورد مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمیایی قرار گرفتهاند. سازند دورود با ضخامت 360 متر، عمدتا شامل ماسه‌سنگ‌های ریز و متوسط دانه به همراه مقادیر کمتری رسوبات کربناته و گل‌سنگ میباشد. به منظور دستیابی به اهداف عنوان شده 125 مقطع نازک مورد مطالعات پتروگرافی قرار گرفتند. آنالیز مدال بر روی 20 عدد از مقاطع نازک انجام شده و 13 نمونه ماسه‌سنگی نیز جهت تعیین عناصر اصلی و فرعی مورد آنالیز قرار گرفتند. بر اساس مطالعات پتروگرافی ماسه‌سنگ‌های سازند دورود عمدتا کوارتزآرنایتی بوده و از بلوغ بافتی و کانی‌شناسی بالایی برخوردارند. ترسیم نتایج نقطه-شماری بر روی دیاگرام‌های ((Qt99.6, F0.2, L0.2 و ((Qm95.9, F0.2, Lt3.9 نشان‌دهنده‌ی اشتقاق ماسه‌سنگ‌های سازند دورود از بخش‌های داخل کراتون است. همچنین نمودارهای ژئوشیمیایی مبتنی بر عناصر اصلی و فرعی نشان میدهند که این ماسه‌سنگ‌ها در جایگاه زمینساختی حاشیه‌ی غیرفعال قارهای نهشته شدهاند. بر اساس شواهد پتروگرافی و ژئوشیمیایی ماسه‌سنگ‌های سازند دورود حاصل فرسایش سنگهای دگرگونی درجه‌ی متوسط تا بالا، آذرین اسیدی و ماسه‌سنگ‌های قدیمی میباشند. بلوغ کانی‌شناسی بالا، مقدار بالای اندیس شیمیایی هوازدگی (CIW) و اندیس شیمیایی آلتراسیون ((CIA و نیز دیاگرام (%) SiO2 در برابر Al2O3 + K2O + Na2O (%)بیانگر هوازدگی متوسط تا شدید در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب میباشند. جایگاه زمینساختی حاشیه‌ی غیرفعال قارهای و آب و هوای گرم و مرطوب با موقعیت جغرافیایی دیرینه ایران در پرمین پیشین مطابقت دارد.
سنگ شناسی
مژگان طاهری؛ افشین اشجع اردلان؛ محمد هاشم امامی؛ سیدجمال شیخ ذکریایی
چکیده
سنگ های آذرین نفوذی غرب و جنوب غرب سلفچگان در کمربند ماگمایی ارومیه ـ دختر در 40کیلومتری جنوب غرب شهرقم ودر نزدیکی روستای زواریان رخنمون دارند. بر اساس مطالعات سنگ شناسی، این سنگ ها در دوگروه اصلی دیوریت(به مقدار کمتر پیروکسن دیوریت) ومونزونیت(به مقدارکمترکوارتز مونزونیت)جای می گیرند. بافت غالب در سنگ های دیوریتی اینترگرانولار و در ...
بیشتر
سنگ های آذرین نفوذی غرب و جنوب غرب سلفچگان در کمربند ماگمایی ارومیه ـ دختر در 40کیلومتری جنوب غرب شهرقم ودر نزدیکی روستای زواریان رخنمون دارند. بر اساس مطالعات سنگ شناسی، این سنگ ها در دوگروه اصلی دیوریت(به مقدار کمتر پیروکسن دیوریت) ومونزونیت(به مقدارکمترکوارتز مونزونیت)جای می گیرند. بافت غالب در سنگ های دیوریتی اینترگرانولار و در مونزونیت ها پورفیریک می باشد. بر اساس نمودار تکتونو ماگمایی Y-Zr این نمونه ها موقعیت تکتونیکی قوس ماگمایی رانشان می دهند. همچنین در نمودارتمایزیZr/TiO2- Ce/P2O5 که برای تفکیک قوس های ماگمایی حاشیه فعال قاره ای از قوس های ماگمایی پس از برخورد به کاربرده می شود، این سنگ ها در محدوده قوس های پس از برخورد (PAP) قرارمی گیرند. بر اساس نمودار به هنجارشده باکندریت و گوشته اولیه، غنی شدگی بیشتری در عناصر LREE نسبت به عناصر HREE دیده می شودکه باعث شده شیب کلی نمودارهای عنکبوتی نورمالیزه شده نسبت به کندریت وگوشته اولیه از چپ به راست کاهشی بوده واین منطبق بر الگوی کلی مناطق فرورانش است. شواهد سنگ شناسی، ژئوشیمی وتکتونیکی منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که ماگماتیسم نئوژن این منطقه در ارتباط با یک محیط پس برخوردی همراه با فرورانش اقیانوس تتیس به زیر کمربند ماگمایی ارومیه دختر وبرخورد میان صفحه عربی وبلوک ایران مرکزی در زمان نئوژن می باشد.
