آذر محمدی عراق؛ بهرام نکویی صدری؛ سید سعید هاشمی؛ علی بیاتانی
چکیده
به کارگیری معیارهای ارزیابی تنوع زمین‌شناختی و معرفی میراث زمین‌شناختی کشورها برای حفاظت از آن میراث ارزشمند و بهره‌برداری پایدار از آنها در قرن بیست و یکم مورد توجه زمین‌شناسان کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. حفاظت و بهره‌برداری از میراث زمین‌شناختی یا میراث معدنکاری در قالب معرفی محدوده‌ای ملی یا جهانی به نام ژئوپارک (زمینگردشگاه) ...
بیشتر
به کارگیری معیارهای ارزیابی تنوع زمین‌شناختی و معرفی میراث زمین‌شناختی کشورها برای حفاظت از آن میراث ارزشمند و بهره‌برداری پایدار از آنها در قرن بیست و یکم مورد توجه زمین‌شناسان کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. حفاظت و بهره‌برداری از میراث زمین‌شناختی یا میراث معدنکاری در قالب معرفی محدوده‌ای ملی یا جهانی به نام ژئوپارک (زمینگردشگاه) انجام می‌شود. یک ژئوپارک محدوده‌ای تحت حفاظت است که افزون بر غنای ژئوسایت‌ها، شامل مکان‌های دارای آثار تاریخی، فرهنگی و تنوع طبیعت زنده (اکوسایت‌ها) باشد و با مدیریت کارآمد و آموزش مناسب افراد محلی با جذب گردشگر با محوریت آموزش تنوع- تفریحی مفاهیم زمین‌شناسی و محیط زیست به عموم مردم بتواند با تفسیر مؤثر همه جاذبه‌ها به پر کردن اوقات فراغت گردشگران بپردازد. به‌طوری که این اقدامات بتواند سبب بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی ساکنان محلی و ملی شود. محدوده مطالعاتی پیرامون سایت میراث جهانی تخت سلیمان و شمال باختر کشور است که از نظر تنوع زمین‌شناختی، تنوع زیستی و تنوع تاریخی- فرهنگی بسیار غنی ولی متأسفانه از نظر اقتصادی فقیر است. بنابراین تأسیس یک ژئوپارک در این منطقه می‌تواند سبب اشتغالزایی و مهاجرت نکردن روستاییان به شهرها و پویایی اقتصادی کشور شود. در این پژوهش از دو روش مدل ارزیابی میرات زمین‌شناختی، که هر کدام چند معیار و زیرمعیار را در بر می‌گیرد استفاده شده است و بر پایه امتیازهای به دست آمده برای هر مکان میراث زمین‌شناختی و به کارگیری روش‌های درون‌یابی در محیط GIS محدوده ژئوپارک و بهترین مسیرزمین‌گردشگری محدوده استخراج شده است.
سحر دهنوی؛ یاسر مقصودی؛ محمدجواد ولدان‌زوج؛ علی بیاتانی
چکیده
شناسایی اهداف معدنی و تفکیک پهنههای دگرسانی با استفاده از روش‌های سنجش از دور موضوعی است که طی سالیان متمادی، مورد مطالعه شمار بالایی از پژوهشگران قرار گرفته است. شناسایی بسیاری از نمونه‌های معدنی با استفاده از الگوریتم‌های در سطح پیکسل ممکن نیست. با روی کار آمدن تصاویر ابرطیفی، مسئله حل ابهام آمیختگی طیفی در پیکسل‌های مخلوط ...
بیشتر
شناسایی اهداف معدنی و تفکیک پهنههای دگرسانی با استفاده از روش‌های سنجش از دور موضوعی است که طی سالیان متمادی، مورد مطالعه شمار بالایی از پژوهشگران قرار گرفته است. شناسایی بسیاری از نمونه‌های معدنی با استفاده از الگوریتم‌های در سطح پیکسل ممکن نیست. با روی کار آمدن تصاویر ابرطیفی، مسئله حل ابهام آمیختگی طیفی در پیکسل‌های مخلوط و دستیابی به دقت‌های جزءپیکسل مطرح شد. بنابراین روش‌های آشکارسازی گوناگون در این حوزه گسترش یافت. از سوی دیگر، تجربیات پژوهشگران نشان داده است که استفاده از ترکیب ردهبندیکنندهها یکی از روش‌های مطرح در بهبود خروجی ردهبندیکنندههاست. در این کار پژوهشی از خروجی رده‌بندی شده در سطح پیکسل که حاصل از نتایج آشکارساز مختلف، برای شناسایی نمونه‌های معدنی در داده‌های سنجنده هوابرد هایمپ خاور ایران است، استفاده شده است. با توجه به اینکه آشکارسازهای مورد استفاده در مرحله اول اطلاعات را از سطح جزءپیکسل در اختیار قرار می‌دهند و رده‌بندی ترکیبی بر پایه این اطلاعات انجام می‌گیرد. انتظار می‌رود دقت آشکارسازی پایانی نسبت به هر یک از آشکارسازهای مجزا افزایش داشته باشد. نتایج حاصل از این بررسی تأییدکننده این افزایش دقت در خروجی پایانی بوده است.
داوود رفاهی؛ احمد خاکزاد؛ نیما نظافتی؛ خلیل بهارفیروزی؛ علی بیاتانی
چکیده
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجش از دور و ژئوفیزیک هوایی در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهه‌های اخیر، ناشی از اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از تصاویر سنجندهASTER و داده‌های ژئوفیزیک هوایی به‌منظور پهنه‌بندی نواحی دگرسانی و تحلیل سیستم حاکم بر کانه‌زایی منطقه و تعیین مناطق پتانسیل معدنی در برگة 1:25000 اوغلان‌سر در ...
بیشتر
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجش از دور و ژئوفیزیک هوایی در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهه‌های اخیر، ناشی از اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از تصاویر سنجندهASTER و داده‌های ژئوفیزیک هوایی به‌منظور پهنه‌بندی نواحی دگرسانی و تحلیل سیستم حاکم بر کانه‌زایی منطقه و تعیین مناطق پتانسیل معدنی در برگة 1:25000 اوغلان‌سر در شمال شهرستان سراب در استان آذربایجان شرقی، استفاده شد. منطقه از دید زمین‌ساختی پهنه ساختاری البرز باختری- آذربایجان قرار می‌گیرد و از دید زمین‌شناسی در بردارنده مجموعه‌ای از سنگ‌های آذرین که سن ترشیری (ائوسن و نئوژن) به آنها نسبت داده شده است. این مجموعه شامل انواع سنگ‌های آندزیتی، ریوداسیتی، ریولیتی وگرانودیوریتی است. شکل جایگیری سنگ‌های یادشده به‌طور چیره به‌صورت مجموعه‌های آذرآواری شامل انواع توف‌ها و برش‌های آتشفشانی و روانه‌های گدازه‌ای است. در این پژوهش از انواع روش‌های تحلیل طیفی مانند روش فیلترگذاری تطبیقی (MF)، روش پیش‌بینی خطی باند (LS-fit)، روش انطباق سیمای طیفی (SFF)، روش نقشه‌بردار زاویه طیفی (SAM) روی تصاویر ASTER، به‌منظور پهنه‌بندی نواحی دگرسانی استفاده شد. همچنین از روش‌های تجزیه طیفی روی داده‌های ژئوفیزیک هوایی مغناطیسی به‌منظور استخراج توده‌های کم‌ژرفا و گسل‌ها استفاده شد. با تصاویر ASTER و داده‌های ژئوفیزیک هوایی، نقشة اولیة پتانسیل معدنی منطقه به‌دست آمد. برای اعتبارسنجی این نتایج، 200 نمونه از منطقه برداشت شد و نمونه‌ها به روش‌های ICP، XRF، XRD، تجزیه شده و مورد مطالعه قرار گرفتند که نتابج 190 نمونه (95 درصد)، نتایج حاصل از پردازش‌های سنجش از دور و ژئوفیزیک هوایی را تأیید کردند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده همزمان از تصاویر دورسنجی و ژئوفیزیک هوایی می‌تواند به بهبود نتایج حاصل کمک کند. به همین دلیل استفاده از روش‌های یادشده برای دسترسی به نتایج مناسب‌تر و با دقت بیشتر و برای انطباق نتایج داده‌ها با هم ضروری به‌نظر می‌رسد.
