مقاله پژوهشی
زیست‌چینه‌شناسی ردیف سنگ‌های ژوراسیک میانی - پسین در برش بقیع (رشته کوه بینالود، شمال باختر نیشابور) بر مبنای زیای آمونیتی

علیرضا عاشوری؛ محمود رضا مجیدی فرد؛ محمد وحیدی نیا؛ احمد رئوفیان

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 3-14

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55125

چکیده
  ردیف­های رسوبی با ستبرای زیاد از نهشته­های ژوراسیک میانی تا پسین در باختر رشته کوه­های بینالود وجود دارد. این ردیف­های رسوبی بیشتر شامل سنگ‎آهک، سنگ‌آهک مارنی و مارن است. ستبرای توالی بررسی شده در برش بقیع 706 متر اندازه­گیری و با توجه به ویژگی‌های سنگ‌شناسی  به چهار بخش تقسیم شده است. توالی مورد بررسی به صورت هم شیب بر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
محدوده‌های بیابانی ایران با تأکید بر نقش عوامل زمین‌شناختی مؤثر در تشکیل آنها

محمد خسروشاهی؛ فرج اله محمودی؛ محمدتقی کاشکی

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 15-22

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55128

چکیده
  در این نوشتار، بیابان‌های ایران از نظر عوامل(سازندهای) زمین‌شناختی مؤثر در تشکیل و گسترش آنها مورد بررسی قرار گرفته و محدوده آنها تعیین شده است. برای این کار ابتدا با استفاده از نقشه‌های زمین‌شناسی 1:250000 ، 1:100000 سازمان زمین‌شناسی کشور و شرکت ملی نفت ایران، سازندهای زمین‌شناسی شور و تبخیری در محدوده استا‌ن‌های مورد مطالعه شناسایی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
زیست‌چینه‌نگاری و بررسی استفاده از روگوگلو بیژرینا در تعیین شوری دیرینه طبقات ماستریشتین در حوضه البرزمرکزی

مسعود اصغریان رستمی؛ ابراهیم قاسمی‌نژاد؛ میثم شفیعی اردستانی؛ بهناز بلمکی

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 23-32

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55133

چکیده
  در این بررسی زیست چینه‌نگاری و شوری دیرینه دو برش زیارت کلا و جوربند در حوضه البرز مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‌های انجام شده بر روی روزن‌بران  پلانکتونیک در برش زیارت کلا منجر به شناسایی سه زون به نام‌های: زیست‌زون شماره یک: Racemiguembelina fructicosa Interval zone زیست‌زون شماره دو: Interval zone Pseudoguembelina hariaensisزیست‌زون شماره سه:  Interval zone ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ارزیابی نسبی زمین‌ساخت فعال با استفاده از تحلیل ریخت‌سنجی ، بررسی موردی حوضه آبریز رودخانه دز، جنوب باختری ایران

محمد آبدیده؛ منوچهر قرشی؛ کاظم رنگزن؛ مهران آرین

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 33-46

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55134

چکیده
  در این مقاله روش نوینی به منظور ارزیابی فرگشت زمین‌ساخت فعال نسبی بر پایه شاخص‌های ریخت‌سنجی (مورفومتریک) و کاربرد آنها در تکامل زمین ریخت شناسی و توپوگرافی ارائه شده است. شاخص‌های مورد استفاده شامل نسبت انشعاب، برجستگی حوضه، تراکم آبراهه، عدد ناهمواری، فراوانی آبراهه، ضریب شکل، عامل شکل، چم وخم آبراهه و نسبت کشیدگی هستند. نتیجه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ژئوشیمی و محیط زمین‌شناسی کرومیتیت‌های ناحیه الند از مجموعه افیولیتی خوی، شمال باختر ایران

علی امامعلی پور

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 47-56

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55135

چکیده
  افیولیت خوی در شمال باختر ایران میزبان چندین توده کرومیتیتی انبانی است. نهشته‌های کرومیتیتی ناحیه الند در این افیولیت به شکل‌های عدسی، تخته‌ای  و  رگه‌ای نامنظم در میان هارزبورژیت‌های تهی‌شده گوشته‌ای جای گرفته‌اند. کرومیتیت‌ها بافت‌های گوناگون توده‌ای، نواری، افشان، گرهکی و کاتاکلاستی دارند. این توده‌ها توسط پوششی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی رواناب و تلفات خاک در واحدهای کاری حوزه آبخیز هیو، مقایسه در مقیاس شبیه‌ساز باران

محمدرضا شیخ ربیعی؛ سادات فیض نیا؛ حمیدرضا پیروان

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 57-62

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55136

چکیده
  فرسایش خاک یکی از پدیده‌هایی است که از آن به‎عنوان یک پدیده نامناسب نام برده می‌شود. فرسایش خاک، باعث فقیر شدن خاک و غیرقابل کشت شدن زمین‌ها و کاهش تولید محصولات کشاورزی می‌‌شود. برای بررسی و برآورد میزان فرسایش، روش‌های مختلفی وجود دارد که استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران، یکی از این روش‌ها است. در این پژوهش، ابتدا نقشه واحدهای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
پیش‌بینی سرعت موج برشی از نگارهای تخلخل به وسیله روش‌های منطق فازی و عصبی ـ فازی در یکی از مخازن کربناتی جنوب ایران

مجتبی رجبی؛ بهمن بهلولی؛ مجید محمدی نیا؛ اسماعیل غلامپور آهنگر

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 63-70

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.55221

چکیده
  سرعت امواج برشی و تراکمی دارای کاربردهای متعددی در مطالعات پتروفیزیکی، ژئوفیزیکی و ژئومکانیکی مخازن نفتی می‌باشند. سرعت امواج تراکمی توسط ابزار صوتی که در تمامی چاه‌های نفت و گاز رانده می‌شود قابل محاسبه است ولی داده‌های مربوط به سرعت امواج برشی در تمامی چاه‌ها بویژه چاه‌های قدیمی وجود ندارد. در این مطالعه با استفاده از نگارهای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تأثیر فعالیت پهنه گسلی عرضی ایذه بر دگرریختی‌های پوشش رسوبی در زاگرس چین‌خورده-رانده

زینب داودی؛ علی یساقی

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 71-88

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55222

چکیده
  در این مقالـه هندسـه و تحـول جنبشی سـاختـارهای توسعـه یافته در راستــای یکی از پهنه­های گسلـی عرضی (ایذه) در کمربنــد چین‌خورده- رانده زاگرس ارائه شده تا از این راه منشأ این گسل‌ها و اثر آنها بر ساختارهای کمربند تحلیل شود. دگرریختی­های سطحی بر روی پوشش رسوبی در امتداد پهنه گسلی ایذه شامل تغییر روند ساختارهای اصلی زاگرس و توسعه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
دگرریختی کواترنری در باختر شاهرود (البرز خاوری)

فاطمه اعراب؛ پرویز امیدی؛ عزیزالله طاهری

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 89-94

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55224

چکیده
  در این مقاله، آثار دگرریختی کواترنری در باختر شاهرود در ناحیه‌‎ای از دامنه جنوبی البرز خاوری از  دره ده ملا (شمال روستای ده ملا) تا دره طزره بررسی می‌شود. منطقه مورد مطالعه محدود به دو گسل اصلی در شمال و جنوب با روند خاوری- باختری و شیب به سوی شمال است. در این پژوهش، فعالیت کواترنری کل منطقه به ویژه گسل‌های مرزی با مؤلفه چیره راستالغز ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
لرزه‌خیزی القایی در مخزن سد مسجد سلیمان (جنوب باختر ایران)

محمد تاتار؛ محمدرضا ابراهیمی؛ فرزام یمینی‌فرد

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 95-102

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.55228

چکیده
  قرار گرفتن سد مسجد سلیمان در زون لرزه زمین‌ساختی زاگرس که یکی از فعال‌ترین زون‌های  لرزه‌زمین‌ساختی ایران است، ضرورت انجام مطالعات گسترده و  بویژه بررسی اثر دریاچه سد آن (ارتفاع 177 متر و حجم 261 میلیون متر مکعب) بر تغییرات آهنگ لرزه‌خیزی منطقه را بیش از پیش آشکار می‌سازد. به دنبال اتمام آبگیری مخزن (25/06/2002) و  با توجه به داده‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
آشکارسازی تغییرشکل سطحی بر پایه تداخل‌سنجی تفاضلی رادار در میدان نفتی آغاجاری

نگین فولادی مقدم؛ علی اکبر متکان؛ محمودرضا صاحبی؛ مه‌آسا روستایی

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 103-112

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55238

چکیده
  برداشت سیال هیدروکربوری از مخازنی با قابلیت فشردگی بالا و نفوذپذیری پایین، به تدریج سبب تغییرشکل سطح شده و هزینه‌های قابل توجهی، را به سبب ریزش سطوح بالایی ایجاد می‌کند. اگرچه ایستگاه‌های نقشه‌برداری زمینی امکان مقایسه مشاهدات مکرر ارتفاعی در موقعیت‌های خاص را آسان می‌کنند اما در نبود مشاهدات و هزینه‌بر بودن آنها ضرورت کاربرد ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی امکان استفاده از بوکسیت معادن شاه‌بلاغی و سرخ‌چشمه در فرایند تولید مجتمع آلومینای جاجرم

امید گرایلو؛ سید حمید حسینی؛ جعفر سرقینی؛ رضا سلیمی

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 113-118

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55239

چکیده
  معدن بوکسیت جاجرم به عنوان بزرگ‌ترین معدن بوکسیت شناخته شده در ایران با ذخیره بیش از 20 میلیون تن بوکسیت دیاسپوری در استان خراسان شمالی واقع شده است که توان تأمین خوراک کارخانه آلومینای جاجرم را برای یک دوره 20 ساله ندارد. در همین راستا به بررسی امکان استفاده از بوکسیت معادن شاه‌بلاغی در استان تهران و سرخ‌چشمه در استان خراسان شمالی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
شناسایی شکل‌های ژئومورفولوژیک به منظور مدیریت محیط، مطالعه موردی؛ ورقه تخت‌سلیمان

بهرام آزادبخت؛ مژگان زارعی نژاد

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 119-126

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55240

چکیده
  منطقة تخت‌سلیمان،‌ از نظر تنوع و گوناگونی واحدهای مورفولوژی بسیار غنی است این تنوع مورفولوژی ، بیشتر به دلیل عوامل اقلیمی و ویژگی­های سنگ‌شناختی، فرایندهای فرسایش، هوازدگی و حرکات زمین‌ساختی است. ویژگی­های مورفولوژیکی منطقة تخت­سلیمان تحت تأثیر دو عامل مورفودینامیک درونی و بیرونی است. این پژوهش به عنوان یک دستاورد ژئومورفولوژیکی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
آلایش ماگمایی به وسیله بیگانه‌سنگ های رسی شیستی فرو افتاده در باتولیت تله- پهلوانی، شهربابک، ایران

عبدالناصر فضل نیا

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 127-134

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55241

چکیده
  تزریق توده ماگمایی غیرکوهزایی لوکو کوارتز دیوریتی-آنورتوزیتی تله­پهلوانی به بخش شمال­ باختر کمپلکس دگرگونی قوری (جنوب باختر زون سنندج- سیرجان) در حدود 170 میلیون سال پیش، باعث شد تا قطعاتی از سنگ­های رسی دگرگون شده (که به طور عمده کیانیت شیست­های دگرگونی ناحیه­ای هستند) از این کمپلکس، خرد شوند و درون این توده ماگمایی سقوط نمایند. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی انحلال و زوال پذیری نمونه هایی از سنگ های ساختمانی در محلول های اسید سولفوریک و اسید نیتریک

محمدرضا نیکودل؛ امین جمشیدی؛ ناصر حافظی مقدس

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 135-142

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.55244

چکیده
  یکی از­ مشکلات ناشی از آلودگی هوا، بارش باران­های اسیدی است. سولفات (SO4) و نیترات(NO3)  از آلاینده­های شاخص مناطق با اتمسفرهای آلوده هستند که در اثر ترکیب شدن با یون­های هیدروژن محلول­های اسید سولفوریک و اسید نیتریک را تشکیل می­دهند. این محلول­ها از عوامل مهم در انحلال و زوال­پذیری سنگ­های ساختمانی هستند. با توجه به ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
سازوکار تشکیل و تغییر تومبولو، لاگون و سد ماسه ای در ساحل بیر ناحیه بندرتنگ ایران(دریای مکران)

کرامت نژاد افضلی؛ فاطمه بیاتانی؛ ابراهیم مقیمی

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 143-148

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55245

چکیده
    ساحل منطقه‌ای متأثر از خشکی و دریاست. اشکال زمین‌ریخت‌شناختی ساحلی به عواملی چون نوسان سطح آب دریا، رژیم رودخانه‌های منطقه، فرایندهای فرسایش و رسوبگذاری، تغییرات اقلیمی، جنس رخنمون‌های زمین‌شناسی، هوازدگی و زمین‌ساخت وابسته است. تومبولو، لاگون و بریر از جمله اشکال زمین‌ریخت‌شناختی ساحلی در ساحل بیر ایران هستند. بنابراین ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
انتشار خطای موقعیت ایستگاه‌های مرجع در تعیین موقعیت نسبی با استفاده از مشاهدات تفاضلی دوگانه فاز سامانه‎های GNSS

یحیی جمور

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 149-154

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55246

چکیده
  به‌دلیل وجود منابع مختلف خطا در تعیین موقعیت‎های مبتنی بر مشاهدات GNSS (Global Navigation Satellite System)،‌ بویژه اثرات جوی، دقت حاصل از تعیین موقعیت مطلق لحظه‌ای جوابگوی بسیاری از کاربردهای مورد نیاز نیست. برای چیرگی بر مشکل یادشده، روش‌های تعیین موقعیت نسبی آنی (Real time) و پردازش بعدی (Post Processing) مختلفی، معرفی و بهره‌برداری شده‏اند. افزون بر ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مطالعات کانی‎شناسی نورماتیو و ژئوشیمی عناصر کمیاب خاکی افق بازماندی پرمین در شمال خاور ملکان، استان آذربایجان شرقی

علی عابدینی؛ علی اصغر کلاگری

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 155-162

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55247

چکیده
  یک افق بازماندی پرمین در 30 کیلومتری شمال­ خاور ملکان واقع شده که به شکل لایه‏چینه­سان درون سنگ­های کربناتی روته گسترش یافته است. از نظر کانی­شناسی، این افق شامل کانی‎های بوهمیت، دیاسپور، هماتیت، کائولینیت، روتیل، آناتاز، مونت­موریلونیت، موسکویت، کلسیت و کلریت است. محاسبات مقادیر نورماتیو کانی‎ها در نیمرخ انتخابی ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی ساختارهای مدفون نزدیک سطح زمین با استفاده از روش-های GPR و مقاومت ویژه: یک مطالعه موردی

مهدی محمدی ویژه؛ ابوالقاسم کامکار روحانی

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 163-170

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55248

چکیده
  آب­های زیرسطحی، حفرات و ساختارهای مجزای دفن‌شده در ژرفاهای کم، به‌دلیل تفاوت آشکار در ویژگی‌های الکتریکی و الکترومغناطیسی با محیط دربرگیرنده خود، به‎خوبی توسط روش‎های مقاومت ویژه و GPR قابل آشکارسازی هستند. در این پژوهش، با در نظر گرفتن 3 نیمرخ با شرایط متفاوت بر روی این گونه اهداف، به بررسی پاسخ آنها پرداخته شده است. افزون ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ژئوشیمی رادیو ایزوتوپ ها Rb–Sr و Sm–Nd، سن سنجی زیرکن U-Pb و تعیین منشأ لیکوگرانیت های خواجه مراد، مشهد، ایران

محمد حسن کریم پور؛ لنگ فارمر؛ چاک استرن

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 171-182

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55249

چکیده
  بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت و پگماتیت­های همراه در متاافیولیت و متافلیش­ها (بقایای پوسته اقیانوسی پالئوتتیس) همزمان با برخورد صفحه ایران با صفحه توران نفوذ نموده­اند. چهار نوع دایک پگماتیتی که بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت­ها را قطعه کرده‌­اند، شناسایی شدند. با استفاده از روشU-Pb  سن زیرکن، بیوتیت مسکوویت لیکوگرانیت 205.9 ± ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی رفتار ماسه‌ها تحت بارگذاری دوره‌ای

فریدون رضایی

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 183-188

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55250

چکیده
  بررسی رفتار ماسه‎های تحت اثر بارهای مونوتون وچرخه‎ای استاتیکی یا دینامیکی، نظر ژئوتکنسین‎ها را به‎خود معطوف داشته است. این مقاله نتایج حاصل از بارگذاری چرخه‌ای در ماسه‌های سست و متراکم سیلیسی و کربنات‌دار را با استفاده از جعبه برش مستقیم تغییر یافته،  نشان می‌دهد. نیمه زیرین جعبه برش با جابه‏جایی ورق فلزی پوشیده شده ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تأثیرات شکل و اندازه شن‌دانه‌ها بر ویژگی‌های مقاومت برشی خاک‌های ماسه‌ای

امیر حمیدی؛ نیما سلیمی؛ وحید یزدانجو

دوره 20، شماره 80 ، شهریور 1390، صفحه 189-196

https://doi.org/10.22071/gsj.2011.55251

چکیده
  امروزه محدودیت منابع قرضه با دانه‌بندی مناسب در فعالیت‌های رایج مهندسی، باعث رواج هر چه بیشتر استفاده از دانه‌های شنی با اندازه‌های درشت و تا مرز قلوه سنگ در خاکریزها شده است. به‌کارگیری چنین ذرات درشت‌دانه‌ای در شیب‌ها و خاکریزها مستلزم در نظر گرفتن تأثیرات آنها در مخلوط با خاک‌های ریزتر است. برای مثال تعیین متغیرهای مقاومتی ...  بیشتر